Balon Çiçeği Bakımında Püf Noktalar

Balon çiçekleri (Platycodon grandiflorus) küme şeklinde büyüyüp gelişen, uzun ömürlü bitkilerdir. Bulundukları ortama hayat veren bu güzel çiçekler, tomurcukları her ne kadar çana benzemese de kolay yetiştirilen çançiçeğigiller familyasına aittir. Bunun yerine, balona benzer yapıdaki tomurcuklar, 5-7 santimlik yıldız biçimli çiçeklere dönüşmek üzere şişer. Son derece kolay gelişen bu bitki yaz boyunca büyüleyici mavi-mor renkte çiçekler açar. Bu çiçeğin bazı cinsleri ise etrafı beyaz ve pembe tonlarla renklendirir. Balon çiçekleri genellikle ilkbaharda, don tehlikesi geçtikten sonra dikilir. Daha ilk yıllarında da hızla büyüyüp serpilirler.

Balon Çiçeği Bakımı

Balon çiçekleri, geniş çiçek tarhları ya da kayalık bahçeleri için mükemmeldir. Bu çiçeklerin tomurcukları, geniş ve açık taçyaprakları sayesinde arı ve kelebek gibi polen taşıyıcıları kendilerine çekerler. Fazla serpilip yayılan bir tür olmadığı halde bu kalıcı tür, kendi tohumunu saçar. Genel olarak balon çiçekleri oldukça az bakım gerektiren bitkilerdir ve bol yağış alan yerlerde kök çürümesi görülmesi haricinde haşerelere ve hastalıklara karşı son derece dirençlidirler.

Uzun boylu balon çiçeği türleri biraz sarkık ve yumuşak olabilir. Onları, birbirlerini desteklemeleri için kümeler halinde bir çubuğa bağlayabilirsiniz. Bu çiçeği çiçek tarhlarında kolaylıkla bulup alabilir veya onu tohumdan yetiştirebilirsiniz.

Işık

Balon çiçeğinizi tam gün güneş alan bir yere koyarsanız (çoğunlukla günde en az altı saat boyunca güneş ışığı almalı) bolca tomurcuk elde edebilirsiniz. Bununla birlikte, bu çiçekler kısmen gölgeyi de tercih ederler. Hatta, onları özellikle yakıcı öğleden sonrası güneşinden az da olsa uzaklaştıracak gölgelik bir alan çok daha iyi olabilir.

Toprak

Balon çiçekleri organik olarak verimli ve iyi drene edilmiş tınlı toprağı tercih ederler. Kil benzeri yoğun bir toprakta verimli bir şekilde büyümeyeceklerdir. Topraktaki pH değerinin ise 5.5 ila 7.5 arasında olması idealdir.

Sulama

Genç bitkilerin toprağını nemli tutmalısınız. Toprağın sırılsıklam olmamasına özen göstermelisiniz. Balon çiçekleri toprağa dikilip geliştikten sonra orta derecede nem ister. Kısa süreli kuraklığa da tolerans göstermeleri mümkündür. Toprağın kurumasına sebebiyet verecek şekilde uzun süre boyunca hiç yağış olmadığı sürece bu çiçekler ek sulama istemezler.

Isı ve Nem

Balon çiçekleri dayanıklı bitkilerdir ve USDA’in belirlediği 3 ila 8 arası iklim kuşağında (Kuzeydeki Alaska, Colorado, Idaho gibi eyaletlerden tutun da güneybatıda yer alan Teksas ve Florida gibi eyaletlere kadar olan bölüm) rahatlıkla büyürler. Bu çiçekler için ideal ısı aralığı 15-26 santigrat derecedir. Ne var ki, öğleden sonra gölgelik bir alana alındıkları takdirde daha yüksek ısılara da tahammül edebilirler. Don olması halinde genç bitkiler ölecek, gelişmiş bitkiler ise sonbaharda tepeden köke doğru kuruyacaktır. Balon çiçekleri, topraklarında yeterli derecede nem olduğu müddetçe hem nemli hem de kuru hava şartlarına tolerans gösterebilirler.

Gübre

Toprakları verimli olduğu sürece balon çiçekleri ekstra besine ihtiyaç duymaz. Yine de, sonbaharda toprağa bir kat organik gübre eklediğiniz takdirde bitkinizin büyüme sezonu boyunca çiçeklenirken harcadığı enerjiyi kazanmasını sağlamış olursunuz. Şayet toprağınız verimsizse ilkbaharın başlarında çok amaçlı, yavaş salınımlı bir gübre kullanabilirsiniz.

Balon Çiçeği Türleri

Balon çiçeğinin birkaç popüler türü bulunmaktadır:

• Platycodon grandiflorusAstra series: Bu türün mavi, pembe ve beyaz renklerde 10 tane taçyaprağı olan iki çiçeği vardır. Tohumdan yetiştirilmek için ideal bir seçenektir.
• P. grandiflorus Fuji series: En çok satın alınan bu tür, aynı zamanda en uzun boylu türdür. Bu bitkinin yaklaşık 80 santimlik saplarına mavi, pembe ya da beyaz renklerde çiçekler eşlik eder.
• P. grandiflorus“Komachi”: Bu türün mor-mavi renkteki çiçekleri tomurcuklanma döneminden sonra bile yumuşacık ve kabarık görünüşlerini korur.
• P. “Sentimental Blue”: Boyu 15 santim kadar uzayan bu tür 2,5-5 santimlik çok sayıda mor çiçek açar.

Budama

Genellikle, balon çiçeklerinin budanması gerekmez. Yine de, çiçeğinizin daha hoş bir görünüme kavuşması için onu budayabilirsiniz de. Bitkilerinizin sağlam yapılı olması için ilkbaharın sonlarında uzun saplarının hemen hemen yarısını kesebilirsiniz. Böylece, bitkilerinizin öne doğru devrilmesini önleyebilirsiniz. Buna ek olarak, bitkilerinizin ölü kısımlarını budamak daha iyi görünmelerini ve çiçeklenmeyi sürdürmelerini sağlayacaktır. Sakın tüm gövdeyi söküp almayın! Yalnızca solan çiçekler yeterli olacaktır. Gövdede kalan tomurcuklar açmaya devam edecektir.

Balon Çiçeğinin Çoğaltılması

Toprağın derinlerindeki ana kökleri rahatsız etmek pek hoş bir sonuç vermeyeceğinden balon çiçeklerinin bölme yöntemiyle çoğaltılması genellikle tavsiye edilmez. Bunun yerine, kestiğiniz saplar ile bitkinizi çoğaltabilirsiniz.

1. Steril ve keskin bir kök budama aleti ile 10 santim uzunluğunda bir sapı kesin. Ardından, çıplak sapı ortaya çıkarmak için bitkinin alt kısmındaki yaprakları sökün.
2. Dilerseniz çıplak sap üzerinde köklenme hormonu kullanabilirsiniz. Sonrasında ise sapı nemli bir toprağa dikmelisiniz.
3. Köklerin tutunması için toprağın vıcık vıcık değil, yalnızca nemli olduğundan emin olun.
4. Kestiğiniz kısmı hafifçe çektiğiniz zaman yaprakların büyüdüğünü ve direnç gösterdiğini fark ederseniz bu, köklerin gelişmiş olduğu anlamına gelecektir. Dolayısıyla, bitkiniz de bahçeye dikilmek üzere hazır demektir!

Balon Çiçekleri Tohumdan Nasıl Yetiştirilir?

Tohumları, ilkbaharın başlarında, bulunduğunuz bölgedeki son tahmini don tarihinden 6 ila 8 hafta kadar önce tohum ekmek için hazırlanan bir karışımla veya sıradan bir toprak karışımıyla evinizde ekebilirsiniz. Tohumların üstünü yaklaşık 500 milimetrelik toprak ile örtün. Tohumlar çimlenene kadar saksınızı sıcak bir yere koyun. Havalar ısındığında fidelerinizi dışarı taşıyabilirsiniz. Şayet tohumları doğrudan bahçenize ekecek olursanız bunu son don tarihinden sonra yapın. Ama ilk yıllarında çiçeklenme ihtimallerinin düşük olduğunu da aklınızda bulundurun.

Yaygın Görülen Haşereler ve Hastalıklar

Balon çiçekleri, dış mekânlarda çiçeklenen ve pek çok meraklıyı tuzaklarına düşüren çoğu bitki gibi genellikle sümüklü böcekleri ve salyangozları cezbeder. Bununla birlikte, bu güzel çiçekler, öz çürümesi, kök çürümesi, kurşuni küf, külleme ya da yaprak beneği (mantar) gibi hastalıklara yakalanabilir. Öz çürümesi ve kök çürümesi bitkilerin kışın ardından ölmelerine sebep olabilir. Yapraklarda küllemeye yönelik noktacıklar, beneklenme veya lekelenme görülürse çözüm genellikle mantar ilacıdır. Üzerinde kurşuni küfe rastladığınız bitkileri çabucak elden çıkarın ki diğer bitkilere de küf yayılmasın. Ardından, kalan bitkilerinizin üzerinde mantar önleyici bir ilaç kullanabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Balon Çiçeklerinin Bakımı Kolay mıdır?

Çok sıcak ortamlara bırakılmadıkları sürece balon çiçekleri hemen hemen her şart altında serpilir.

Balon Çiçekleri Ne Kadar Hızlı Büyür?

İlkbahar aylarının başında, don tehlikesi atlatıldıktan sonra dikilen balon çiçekleri ilk büyüme dönemlerinde tomurcuk açar. Ne var ki, onları aynı zamanda büyüme dönemlerinin sonlarında (ilkbahardan sonbahara) dikebilirsiniz. Bu durumda, ikinci yıllarına kadar çiçeklenmeyebileceklerini bilmeniz gerekir.

Balon Çiçeği ile Balon Bitkisi Arasında Ne Fark Vardır?

Balon çiçeği ve balon bitkisi birbirinden tamamıyla farklı iki türdür. Balon bitkisi, ipekotu familyasına ait olan, boyu yaklaşık 2 metreye ulaşan ve top şeklinde sarı meyveler üreten bodur bir ağaçtır.

Balon Çiçeklerine Evde Bakılabilir mi?

Balon çiçeklerine ev ortamında bakan ve onlara evlerindeki üstü kapalı bahçelerde yer veren çok sayıda insan vardır. Serpilip çiçeklenmeleri için balon çiçeklerini evinizin serin ve aydınlık bir bölümüne koymalısınız.