Buz çiçeği olarak adlandırılan pek çok yaygın bitki türü ve cinsi vardır. Bu cinslerin en popüler olanları Lampranthus ve Delosperma’dır. Bu bitkiler, parlak renkli çiçekleri ile etraflarını şenlendiren, ılıman havalara uyum sağlayan, çok yıllık türlerdir. Buz çiçeği ismi, bitkinin üzerindeki, ışığı buz kristallerini andıracak biçimde yansıtan ufacık tüylerden gelmektedir. Bu bitkinin, sukulentleri andıran, etli yaprakları vardır. Sonbaharda sıcaklıklar düşük derecelerde seyretmeye başladığında yaprakların rengi koyulaşır. Ilıman bölgelerde yetişen pek çok buz çiçeği türü, her dem yeşil bitki olma özelliği sergiler.
Buz çiçekleri türlerine bağlı olarak tırmanıcı bir yer örtücüden tutun da odunsu kökleri olan gür, çok yıllık bitkilere kadar pek çok farklı şekilde yetiştirilmektedir. Bu bitkiler genellikle ilkbaharda açarlar ve büyüme dönemi boyunca da çiçeklenmeyi sürdürürler. Güneşli bölgelerde bazı türlerin neredeyse tüm yaz boyunca çiçeklendiği bilinmektedir. Buz çiçeklerinin soğuk iklimlerde yaz mevsiminin ortasına doğru dikilmeleri önerilir. Sıcak iklimlerde ise dikimin sonbaharda yapılması daha idealdir. Genel itibarıyla bu eşsiz tür hızlı bir şekilde büyüyüp serpilir.
Buz Çiçeği Bakımı
Buz çiçekleri güneşli fakat korunaklı, üstü kapalı olan çöl bahçelerinde, kayalık bahçelerde, yamaçlarda ya da bahçeyi çevreleyen bitkiler arasında, yer örtücü olarak yetiştirilebilirler. Tek yetiştirilen bitkiler genellikle 60 santim kadar yayılırlar. Yine de, daha büyük bir alana yayıldıkları da görülür. Bu bitkiler ayrıca bulundukları kabı doldurup bir süre sonra da taşan kabın kenarlarından taşan saksı bitkileri olarak yetiştirilmeye de adaydırlar.
Bitkilerinizi dikeceğiniz bölgenin bolca güneş aldığından ve toprağının hızlı drene olmasından emin olmanız gerekir. Bitkilerinizi aralarında 40-45 santimetre kadar boşluk bırakarak dikmelisiniz; zira boş alanı doldurmak için acele edeceklerdir. Her ilkbahar mevsiminde ise bitkilerinizin kışın solan saplarını budayabilirsiniz.
Işık
Buz çiçekleri, bolca tomurcuk üretmelerine olanak veren tam güneşi severler. Güneş ışığından mahrum kalan bitkiler hem çok az çiçeklenip gelişir hem de bir müddet sonra ince, uzun bacaklı hale gelirler. Bitkilerinizin minimum altı saat boyunca doğrudan güneş ışığı almaları elzemdir.
Toprak
Drenaj düzeyi kusursuz olan, kuru bir toprak buz çiçeği için olmazsa olmazdır. Bu eşsiz bitki, mütemadiyen nemli olan yerlerde kısa sürede solar. Killi, yoğun bir toprakta ise hiç büyümeyecektir. Kumlu ve çakıllı topraklar bu bitki için idealdir. Toprağının besin bakımından zengin olması gerekli değildir.
Sulama
Toprağına iyice yerleşen buz çiçeğinizi büyüme dönemi boyunca azar azar sulamalısınız. Yağışsız geçen dönemlerde iki haftada bir sulama yeterli olacaktır. Sıcak havalarda ise bu bitkiyi haftada bir sulamak çok daha iyi bir fikir olacaktır. Buz çiçeğinizin fazla nemli bir toprakta uzun süre boyunca beklememesi için kış gelmeden kurumasını bekleyin. Yaşadığınız bölgede karla kaplanma ihtimali mevcutsa bitkinizi kış boyunca kuru tutmak için ekin sapı vb. kuru bir malçla onu malçlayabilirsiniz.
Isı ve Nem
“Dayanıklı” addedilen türler de dahil olmak üzere tüm buz çiçeği türleri soğuk havalara karşı hassastır. Çok yıllık olarak yetiştirmeyi umduğunuz tüm yeni buz çiçeği türlerinin dayanıklılık haritasındaki yerini kontrol etmenizde yarar vardır. Karlı bir iklimde yaşıyorsanız kışın malçlama yapmanız iyi bir fikir olabilir. Bu bitkilerin güzel bir şekilde büyüyüp serpilmeleri için en ideali kuru iklimlerdir.
Gübre
Dikim esnasında bitkinizin toprağına etiket talimatlarını izleyerek bir miktar organik gübre ya da çiçekler için hazırlanan yavaş salınımlı bir gübre katmanız yararlı olacaktır. Buz çiçekleri beslenmediklerinde de idare edebilirler. Ne var ki, saksıda yetişen buz çiçeklerinin beslenmeleri gerekebilir; zira saksıların içindeki toprak besinleri bahçe topraklarındakilere kıyasla daha hızlı tükenebilir. Bitkinizin çelimsiz büyümesi ve fazla çiçeklenmemesi gübrelenmeye ihtiyaç duyduğunun göstergesi olabilir.
Buz Çiçeğinin Türleri
Buz çiçeğinin birkaç türü vardır:
- Delosperma brunnthaleri: Sarı çiçekleri olan ve boyu 5 santimetre civarına kadar uzayan, eni ise 60 santimetreye kadar genişleyen bu tür, dayanıklı bir yer örtücüdür. 4-9. kuşaklarda yetiştirilmeye uygundur.
- Delosperma floribundum “Starburst”: Tırmanıcı bir bitki olduğu bilinen bu türün pembe çiçeklerinin göbeği beyaz renktedir. Bu tür 6-8. kuşaklarda yetiştirilmeye uygundur.
- Delosperma cooperi: Morumsu kırmızı renkte çiçekleriyle etrafa renk katan bu türün boyu yaklaşık olarak 15 santimetreye çıkabilir. Bu tür 6-10. kuşaklarda yetiştirilmeye uygundur.
- Lampranthus aurantiacus: Dik bir şekilde büyüyen bu tür, parlak turuncu renkli çiçekleri ile ünlüdür. Bu bitkinin boyu 40-45 santimetreye kadar çıkabilir. 9-11. kuşaklarda yetiştirilmeye uygundur.
- Lampranthus haworthii: Bu bitkinin mavi-yeşil yaprakları ve pembe ya da mor çiçekleri olabilir. Ilıman iklimlerde yetiştirilmeye uygundur.
Buz Çiçeğinin Çoğaltılması
Kendi hallerine bıraktığınız sürece buz çiçekleri yayılıp kendi kendilerine tohum saçarak doğal bir şekilde çoğalabilirler. Bahçenizde ana bitkinin uzağında bir yerlerde yayılıp köklenmiş saplara rastlamanız hayli olasıdır. Bu durumda, sapı budayıp yeni köklenmiş olan bitkiyi başka bir yere dikmek üzere kazıp çıkarabilirsiniz. Bu bitkiler bölme yöntemiyle de kolaylıkla çoğaltılabilirler. Bu yöntemi uygulayarak hem yok pahasına yeni bir bitkiye sahip olabilirsiniz hem de olgun bitkinizin canlanıp kendine gelmesine yardımcı olursunuz. Olgun bir bitkiyi bölmek için en ideal zaman ilkbahar aylarıdır. İşte, bitkinizi bölme yöntemiyle çoğaltmak için izleyebileceğiniz adımlar:
- Bitkinizi, köklerine mümkün olduğunca zarar vermemeye özen göstererek kazıp çıkarın. Bu işlem öncesinde toprağı nemlendirmeniz, kökleri yerlerinden oynatmanızı kolaylaştırır.
- Keskin bir bıçak yardımıyla bitkinizi kök kısmından ortadan ikiye bölün.
- Her iki yarımı da uygun bir dikim bölgesinde, esas bitkinizi büyütmek için tercih ettiğiniz seviye ile aynı derinliğe dikin. Toprağı nazikçe vurarak düzleştirin ve hafifçe nemlendirin.
Yaygın Görülen Haşereler
Yaprakbitleri ve pamuklu bitler buz çiçeklerine zaman zaman dadanabilir. Yapraklarda ya da saplarda hasar olup olmadığını veya bu haşerelerin bitkilerinizin üzerinde yapış yapış ya da buna benzer tuhaf bir madde bırakıp bırakmadıklarını kontrol edin. Küçük çaplı istilaları tuvalet ispirtosuna batırılmış pamuklar ile bitkinizin hastalıklı bölgelerine hafifçe kompres yaparak tedavi edebilirsiniz.
Buz Çiçeğini Çiçeklenmesi İçin Teşvik Etmenin Yolları
Buz çiçeğinin tomurcukları türden türe değişkenlik göstermektedir. Genel olarak, bu bitkiler, dar yapılı taçyaprakları olan, papatyaları andıran, gösterişli ve capcanlı görünen, rengârenk çiçekler açarlar. İlkbaharda çiçeklenmeye başlayan bu eşsiz bitkiler, haftalarca çiçeklenmeyi sürdürebilirler. Bazı buz çiçeği türlerinin yazın ikinci defa çiçeklendiği bilinmektedir.
Bu bitkilerin solan kısımlarını koparmanız, daha fazla çiçeklenmelerini sağlamak bakımından pek fayda etmeyecektir. Çiçeklenmeyi asıl teşvik eden, bu bitkilerin bolca ışık almalarını sağlamaktır. Bu bitkiler verimli bir toprağa pek ihtiyaç duymasalar da toprağınız besin bakımından kıtsa çiçek gübresi ya da organik gübre kullanmanız bitkiniz için oldukça yararlı olabilir.
Buz Çiçeğinde Yaygın Görülen Sorunlar
Uygun şartlarda büyüyen buz çiçeklerinde genellikle pek fazla soruna rastlanmaz. Bununla birlikte, vasatın altı bir ortamda büyüyen bitkilerde yaygın rastlanan bazı sorunlar vardır.
Yaprakların Dökülmesi
Buz çiçeğinizin yapraklarının ve saplarının kurumaya ve solmaya başlaması, aşırı sulama kaynaklı kök çürümesinin belirtilerinden biri olabilir. Islak toprak kökleri çürütebilir ve çok geçmeden saplar ve yapraklar ihtiyaç duydukları neme ve besinlere ulaşamaz hale gelirler. Bitkinizin toprağının iki sulama arasında tamamen kuruduğundan emin olmalısınız.
Yaprakların Sararması
Buz çiçeğinizin yapraklarının sararması aşırı sulama neticesinde oluşan bir başka yaygın sorundur. Toprağın iki sulama arasında tamamen kurumasını beklemeniz yeterli olmayabilir; bitkinizin toprak drenajının kusursuz düzeyde olduğundan da emin olmanız gerekir. Şayet drenaj iyi değilse aşırı toprak nemi bitkinizi ciddi oranda güçsüzleştirmeden veya ölümüne sebep olmadan evvel bitkinizi kazıp çıkarmalı ve başka bir yere dikmelisiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Buz Çiçekleri Her Yıl Yeniden Açar mı?
Buz çiçekleri, her yıl yeniden açan, çok yıllık bitkilerdir. Yine de, dayanıklılık kuşakları türden türe değişebilir. Yaşadığınız iklimde çok yıllık olarak yetiştirebilecek bir tür seçmenizde yarar vardır.
Buz Çiçeklerinin Bakımı Kolay mıdır?
Buz çiçekleri genellikle bahçede çok az bakımla büyüyen bitkilerdir. Sulanmaya ya da beslenmeye pek ihtiyaç duymazlar ve doğaları gereği büyüleyici görünen çiçeklerdir.
Buz Çiçekleri Ne Kadar Hızlı Büyür?
Çoğu buz çiçeği türü son derece hızlı büyümektedir. Ne var ki, bazı türlerin büyüme hızı ortalama düzeyde seyreder.