Bahçelere bahar getiren büyüleyici bir çiçek.
Dağ lalesi (Hepatica nobilis), düğün çiçeği familyasına ait, erkenden çiçeklenen, az bakım gerektiren, çok yıllık bir kır çiçeği türüdür. Bu eşsiz bitkinin narin, küçük çiçekleri genellikle parlak mavi ya da eflatun renktedir; ancak beyaz ya da pembe tonlar sergileyen türler de mevcuttur.
Her sapta yalnızca bir tek çiçek açar; ancak her bitkinin, genellikle kümeler halinde büyüyen birkaç tane sapı mevcuttur.
Bu hafif kokulu, kısa boylu çiçekler ormanların nemli, gür zeminlerinde serpilerek büyürler. Dağ laleleri, topraklarına iyice yerleştikleri sürece dayanıklıdırlar ve hoş renkleriyle yıllar boyunca ilkbaharı yılın en gözde mevsimi haline getirirler. Durgunluk dönemleri boyunca bitkilerin yaprakları dökülmez ve kış boyunca bronz tonlarıyla bahçenize renk katmaya devam ederler.
Dağ lalesi, diğer bitkilerin zorlanacağı ağaçların tabanları, kayalık bahçelerin oyukları ya da bahçenin ağaçlı veya nemli bölümleri gibi yerlerde yetişmeye uygun bir bitkidir.
Bu eşsiz bitkiler ayrıca diğer bitkilerinizin çoğu henüz çiçeklenmeye hazırlanırken erken davranıp bahçenizi aydınlatır, çiçeklerini şubat ve mart aylarında sergilemeye başlarlar.
Dağ laleleri gölgeyle rahatça başa çıkabilseler de ancak yeterince güneş ışığı aldıklarında çiçeklerini tamamen açarlar.
Dağ Lalesi Bakımı
Dağ lalesi, bakımı son derece kolay olan, kendi kendine çoğalabilen bir türdür. Bu olağanüstü çiçek ışık ve toprak bakımından çok çeşitli imkânlara ayak uydurabilir ve çok az bakımla ve ilgiyle de pekâlâ idare edebilir.
En çok nemli ortamları seven bu özel bitki bahçenizin toprağı belirgin bir şekilde yoğun olduğunda bile tolerans gösterebilir.
Işık
Bu bitkinin genellikle ormanlık arazilerde yetiştiği düşünüldüğünde tamamen ya da kısmen gölgede olmayı sorun etmemesi kulağa pek de şaşırtıcı gelmeyecektir.
İlkbaharda çiçekler doğrudan güneş ışığı almaları halinde en güzel hallerine bürünürler. Ne var ki, yazın kavurucu sıcağında fazla güneş ışığının onlar için pek de faydalı olduğu söylenemez.
Toprak
Dağ lalesi verimli, nemli toprakları sever; fakat diğer pek çok toprak tipine de uyum sağlayabilir. Her ne kadar iyi drene edilmiş toprakları yeğlese de nemli topraklarla da arası gayet iyidir.
Sulama
Dağ lalesi kuraklığa tolerans gösterebilen bir bitki değildir. Toprağının devamlı nemli olması onun için idealdir. Bulunduğunuz bölgede zaman zaman kuraklık görülüyorsa bitkinizi sulamanız gerekir. Nemi muhafaza edebilmesi adına malçlama yapmak da faydalı olabilir.
Yine de, aşırı sulamadan kaçınmaya özen göstermelisiniz. Dağ laleniz mütemadiyen sulu kalırsa ölebilir.
Isı ve Nem
Bu çiçekler farklı sıcaklık derecelerine uyum sağlayabilirler. Ne var ki, esasen kuraktan ziyade nemli ortamları tercih ederler.
Gübre
Dağ lalesi en çok verimli, organik toprakları sevdiğinden öncesinde güzelce ayrıştırılmış bir organik gübreyle yılda bir defa beslenip canlanmaya hayır demez. Toprağı zenginleştirmek adına yapraklardan oluşan bir katmanla malçlamak da faydalı olabilir.
Dağ Lalesinin Çoğaltılması
Kümeler halinde büyüyen bu eşsiz güzellikteki bitkiler ilkbaharda çiçeklendikten çok kısa süre sonra bölme yöntemiyle çoğaltılabilirler.
Dağ lalesinin bu yöntemle çoğaltılması halinde büyüyüp gelişmesinin biraz zaman alacağını bilmenizde yarar vardır. Bu bitkilerin toprağa taşınmadan evvel köklerini geliştirmeleri için saksılarında en az altı ay boyunca durmaları gerekir.
Tohumdan Yetiştirme
Dağ lalesi yavaş büyüyen bir bitki olduğundan tamamen gelişmesi bir yıl kadar sürebilir. Yazın ekilen çoğu tohum bir sonraki ilkbahar mevsiminde çimlenir.
Şayet tohumları kendi bahçenizden toplamayı düşünüyorsanız tohumlar yazın yeşil bir renk sergileyip olgunlaştığında bu işlemi gerçekleştirmeniz mümkündür. Ormanlık alanlarda bulunan tohumlar seradan satın alınanlar kadar iyi sonuç vermeyebilir.
Kendi bahçenizden topladığınız tohumları ekerken bu tohumların mevcut çiçeklerinizle aynı rengi sergileyeceğini unutmamalısınız. Farklı tonlar elde etmek istiyorsanız yeni tohumlar satın almanız ya da yabani çeşitlerini bir yerlerden bulmanız gerekir.
Tohumları doğrudan verimli bir organik gübreye ekip gölge alan bir seraya koyabilirsiniz. Tohumları kurumaya bıraktığınız takdirde evvela üç hafta kadar soğuk katlama işlemine maruz bırakmanız gerekir.
Dağ lalenizi yazın ekerseniz havalar soğumadan toprağına yerleşip gelişmeye başlamasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca, bu süre zarfında bitkinizin besine doyması ilk çiçeklerinin çok daha etkili açmasını mümkün kılacaktır.
Bu bitkiler ilk kışlarını evde ya da serada geçirmeyi yeğlerler. Topraklarının da daima nemli tutulması gerekir.
