Avokadoyu dış mekânlarda verimli bir meyve ağacı olarak yetiştirmek çetrefilli bir iş olabilir. Ne var ki, onu ev bitkisi olarak yetiştirmek son derece eğlenceli ve pratiktir. Nihayetinde ise boyu 10 ila 20 santim kadar uzayan parlak, oval biçimli yapraklara sahip büyüleyici küçük numunelere dönüşecek olan fideler elde edersiniz. Elbette ki ağacınızın meyve vermeme ihtimali de mevcuttur (10 yıl kadar beklerseniz o başka!). Üstelik, ağacınız meyve verse bile o meyve orijinaline pek benzemeyecektir. Bununla birlikte, bir iç mekân bitkisi olarak avokadonun evinize dekoratif bir dokunuş eklemesi de ihtimaller dahilindedir. Avokado bitkisinin bütün kısımlarının hayvanlar için zehirli olduğunu aklınızdan çıkarmamalısınız.
Avokado Bitkisi Bakımı
Şayet avokado bir ev bitkisi olarak yetiştirilecekse genellikle suda ya da doğrudan toprak karışımında filizlenmek üzere tohumdan (meyve çekirdeğinden) yetiştirilir.
Saksıya dikilen bitkiler için en ideali bol güneş alan pencerelerdir. Bu bitkilerin ilkbaharda ve yazın dengeli granül gübre ile düzenli olarak beslenmesi gerekir.
İç mekânlarda yetiştirilen avokadolar genellikle bitki bakımına yeni yeni merak salanların tercihidir. Şayet avokadonuzun meyve verip olması gerektiği gibi bir ağaca dönüşmesini istiyorsanız onu dışarı taşımanız gerekir. Gelin görün ki, bu da ancak ve ancak sıcak iklime sahip bir yerde yaşıyorsanız yararlı olur.
Işık
Tıpkı muz ağaçları gibi avokado bitkileri de tam gün güneş aldığında coşar. Bu bitki gölgeyi kısmen sevse de evde bir saksının içinde yetiştiriliyorsa genellikle evin en aydınlık bölümüne konmalıdır. Avokado bitkinizi tohumdan yetiştiriyorsanız kökler oluşana ve ilk yapraklar çıkana kadar tohumunuz aydınlık bir pencere pervazında durabilir.
Sulama
Avokado bitkilerinin mütemadiyen nemli tutulmaları gerekir. Ne var ki, yeterli drenaj elzemdir. Yaprakların sararıp sararmadığını gözlemlemelisiniz. Sararmış yapraklar bitkinizi çok fazla suladığınızın göstergesidir.
Isı
Avokado bitkisi büyüme döneminde havanın sıcak olmasını tercih eder. Bununla birlikte, büyüme yavaşladığında 10 santigrat dereceye kadar düşen hava sıcaklıklarına da dayanabilir.
Toprak
Verimli ve iyi drene edilmiş bir toprak karışımı idealdir.
Gübre
Avokado bitkinizi büyüme dönemi boyunca dengeli bir gübreyle bol bol besleyin.
Avokado Bitkisi Türleri
Avokadonun yaklaşık 1000 farklı çeşidi olmasına rağmen evinize konuk olması muhtemel olan tür Hass avokadodur. Bu türün Kaliforniya ve Latin Amerika’da bol miktarda yetiştirildiği bilinmektedir. Küçük ve pütürlü bir yapısı olan bu türün içerdiği yağ oranı oldukça yüksektir ve lezzetli bir eti vardır. Nispeten daha büyük ve daha açık yeşil renge sahip Florida avokadoları da mevsiminde bulunabilir. Bu tür avokadoların yağ oranı daha azdır ve zaman zaman sağlık bilincine sahip kimselerin tükettiği ürünler olarak piyasaya sürülür. Bitkilerinizi büyütmenize yardımcı olacak bu avokado türlerinde yüzlerce sağlıklı çekirdek mevcuttur.
Budama
İlk gerçek budama işlemi bitki 30 santimetrelik bir boya sahip olduğunda gerçekleştirilebilir. Bitkiniz bu boya ulaştığında boyunu 15 santime kadar kesebilirsiniz. Yeni yaprakların ve sapların ortaya çıkmasını böylelikle sağlamış olursunuz.
Bitkiniz biraz daha uzadığında ise yeni dalların oluşmasını sağlamak için yaz boyunca büyüyen kısımları koparın; zira avokado meyvesi büyüyen kısımlar üzerinden tekrar çıkarak büyür. Bu kısımları koparmak bitkinizin gür yapısını koruyabileceği gibi boyutlarını da kontrol altında tutar.
Avokado Bitkisini Çoğaltma
Avokado birkaç yöntemle çoğaltılabilir. Gelin görün ki, yaygın olarak tercih edilen yöntem avokado ağaçlarının bahçeye dikilmesidir. Bu işin profesyonelleri, en beğenilen avokado cinslerini hastalığa karşı dirençli bir anaça aşılıyor. Bu sayede, istenilen meyve türünü tercih edilen boyutlarda verebilecek, hastalığa karşı dirençli birer ağaç yetiştirmiş oluyorlar.
Çoğaltım için tercih edilen bir diğer yöntem ise havai köklendirme: Bir ağaç dalına çizik atmak suretiyle köklerin büyümesi teşvik ediliyor, çizilen bölge az miktarda köklendirme karışımı ile sarılıyor ve dal hâlâ ağaçtayken bir tutam kökün oluşması sağlanıyor. Bir kök yığını ortaya çıktığında ise dal kesilerek toprağa dikiliyor.
Avokado Bitkisi Tohumdan Nasıl Yetiştirilir?
Avokadoyu evinizde yetiştiriyorsanız meyvenin tohumuyla bitkinizi çoğaltabilirsiniz. Avokadonun tohumu iri, kahverengi çekirdeğidir. İşte, avokadonuzu yetiştirmek için yapmanız gerekenler:
- Bir avokado tohumunu filizlendirmek için tohuma üç tane kürdan batırın ve geniş ucunu bir bardak dolusu suya doğru sarkıtın.
- Tohumun yaklaşık 2,5 santimlik kısmını suya batırın.
- Tohumunuzu doğrudan güneş ışığı almayan sıcak bir yerde tutun.
- Tohumun 2 ila 3 hafta içinde filizlenmesi gerekir. Genç bitkinin 15 santimlik olmasını bekleyin. Ardından, köklerin daha güçlü büyümesi için tekrar 7-8 santimlik kısmını kesin.
- Kökler kalınlaşıp da gövdeden yeni yapraklar çıkmaya başlayınca tohumun yarısı toprağın üstünde kalmaya devam edecek şekilde bitkinizi 25 santimetre çapında bir saksıya dikin. Saksıda drenaj deliği olduğundan emin olun.
Avokado Bitkisini Saksıya Dikme ve Saksı Değişimi
Avokadonuzun saksısını, her ilkbaharda, yeniden büyümeye başladığında değiştirin. İlk birkaç yıl boyunca gür bir bitki elde etmek için avokadonuzu budamanız gerekecektir. Avokadonuzu yaz boyunca dışarıya koyabilir, ilk dondan önce ise eve alabilirsiniz.
Kışlatma
Hava sıcaklığı 10 santigrat derecenin altına düşeceği zaman bitkinizi içeri almalısınız. Kışın nemin az olması bitkinizin yapraklarını kaybetmesine neden olabilir; fakat hava ısındığında bitkiniz yapraklarına kavuşacaktır.
Yaygın Görülen Haşereler ve Hastalıklar
Yaprakların sararması gibi semptomlar bitkinizi fazla suladığınıza veya sinsi sinsi ilerleyen drenaja işaret edebilir. Gereğinden fazla sulanmış toprak karışımı da kök çürümesine sebebiyet verebilir. Buna ek olarak, toprakta beyaz bir tortu olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Bu, gübreden aşırı miktarda tuz biriktiği anlamına gelebilir. Saksınızı düzenli olarak bol su ile temizleyin.
Dış mekânda yetiştirilen avokadolara Raffaelea lauricola mantarının sebep olduğu defne solgunluğu musallat olabilir. Bu hastalık ambrosia böceklerinin (masif ahşap üzerine delikler açan küçük böcekler) birkaç türü tarafından yayılır. Enfekte olan ağaçlar genellikle 4-8 hafta içinde hastalığa yenik düşer.
Sıkça Sorulan Sorular
Avokado Bitkilerinin Evde Bakımı Kolay mıdır?
Bu bitkilerin evde bakımı son derece kolaydır ve çok az zahmet gerektirir.
Avokado Bitkileri Ne Kadar Hızlı Büyür?
Avokado bitkileri oldukça hızlı büyüyerek bir yılda yaklaşık 80 santimetre olurlar. Bitkiniz büyürken onu bir direğe bağlamak isteyebilirsiniz. Elbette, onu istediğiniz boya gelene kadar budayabilirsiniz de.
Avokado Bitkisi Ne Kadar Yaşar?
Bahçeye dikilen bir avokado ağacı yüzyıllarca yaşayabilir. Bir ev bitkisi olarak yetiştirdiğiniz avokado için de aynısı geçerlidir.
