Filbahri çiçeği (Philadelphus coronarius) sonbaharda yapraklarını döken bir bitkidir. Sıkı görünümlü olup yuvarlak şekilde büyür. Oval, girintili ve koyu yeşil renginde yaprakları vardır. İlkbaharın sonları ile yazın başlarında aşağı yukarı 2,5 ila 5 cm arasında uzayan oval şeklindeki göz alıcı dört taç yaprağı ile ön plana çıkar.
Oldukça güzel kokmaları, bahçe işleri ile uğraşan pek çok kişinin bu bitkileri yetiştirmesinin asıl sebebidir. Çiçekleri, portakal çiçeklerini andırır ki bu durum, filbahri çiçeğinin sahte portakal ismiyle anılmasını açıklar. Kelebekleri ve diğer polen taşıyıcıları çeken nektarlarla bezenmişlerdir. Filbahri çiçeği bitkileri oldukça hızlı bir şekilde büyür. Yılda yaklaşık 60 cm uzayabilir. En uygun ekilme dönemi sonbaharın başlarında olsa da ilkbahar mevsiminde de ekilebilir.
Filbahri Çiçeğinin Bakımı
İlkbahar ayları, filbahri çiçeği bitkilerinin en göz alıcı olduğu dönemdir. Öte yandan, bu bitkiler yılın diğer dönemlerinde pek canlı olmadığı gibi örnek bitki türleri olarak nitelendirilmesi için yeterince dekoratif de değildir. Ancak yaz aylarında özel bir çalılık şeklini alması adına toplu hâlde ekilebilir olup çiçekleri genellikle dekoratif amaçlarla kullanılır. Aşırı su çekmenin, bu bitkilerin önüne geçemeyeceği türden bir durum olduğu için ekimlerinin yeterli drenaj seviyesine sahip olduğundan emin olunması gerekir. Filbahri çiçeği bitkilerinin bakımı genel olarak oldukça kolaydır. Böcek ya da hastalıklarla sorun yaşamazlar. Yalnızca kurak dönemlerde sulanmasına gereksinimi vardır. Bitkinizi yıllık olarak gübreleyebilir ve budayabilirsiniz.
Işık
Bu bitkiler, tam güneşin görüldüğü kısmi gölge altında yetişebilir. Pek çok gün en az dört saat süresince güneş ışığını doğrudan alırlar. Tam güneş altında ekildiklerinde genellikle daha bol çiçek verirler.
Toprak
Filbahri çiçeği bitkileri, organik açıdan zengin topraklardan hoşlanır. İyi bir drenaja sahip oldukları sürece kumlu, çamurlu ve killi topraklar da dahil olmak üzere birçok farklı toprak tipine uyum sağlarlar. Bununla birlikte, asidik ile nötr arası Ph değerine sahip toprak türünde en yüksek verimliliği gösterirler.
Su
Bu bitkiler, nemli fakat ıslak olmayan toprağı tercih eder. Ekilmelerinden itibaren kuraklıkla bir nebze başa çıkabilseler de toprağın tamamen kuru olmasına izin verilmemelidir. Kuraklık dönemlerinde olgun çalıları, toprağı hafif nemli tutmak içinse küçük çalıları sulayın.
Sıcaklık ve Nem
Filbahri çiçeği bitkileri, yetişme alanları dahilinde soğuk havalara karşı dirençli olup kışın özel olarak korunmaya ihtiyaç duymazlar. Bunaltıcı öğlen sıcağına karşı fazladan su verilip muhafaza edilmesi yerinde olacaktır. Bu bitkiler açısından nem oranı genellikle bir sorun oluşturmaz.
Gübreleme
Filbahri çiçeğini ekmenizin ardından toprağı bir miktar organik gübre, kabuklu humus veya çiftlik gübresi ile karıştırın. Daha sonra yıllık bakımı için organik gübreyi toprakla karıştırarak ilkbaharın sonlarına doğru bitkinin etrafına yerleştirin. Yüksek azot oranına sahip gübre türünü kullanmayın. Önemli ölçüde yapraklarının büyümesini sağlasa da çiçeklerinin büyümesini aksatıp durdurabilir.
Filbahri Çiçeği Türleri
Filbahri çiçeği bitkilerinin satılmasının temel nedeni güzel kokuları olsa bile her türünün aynı oranda güzel koktuğu söylenemez. Bu yüzden, bitkinin ilk aşamasında çiçeklenmeye başladığı dönem, filbahri çiçeğinin satın alınması için en uygun zamandır, böylece satın almadan evvel bitkiyi koklayabilirsiniz. Çiçeklerin en güzel akşam saatlerinde koktuğunu aklınızda bulundurun. Filbahri çiçeği bitkilerinin birçok türü bulunmaktadır:
Aurea: Yüksekliğinin ve genişliğinin yaklaşık olarak 150 ila 180 cm arasında büyümesi sonucunda bu bitki türü, diğer bitki türlerine göre daha sıkı yapılıdır ve ilkbaharda altın sarısı yaprakları oluşur.
Blizzard: Yalnızca 150 cm’lik bir yüksekliğe ve 90 cm’lik bir genişliğe ulaşan bu bitkiler, bilhassa soğuk havalara karşı dayanıklıdır.
Küçük Karçiçeği: Sadece 90 cm’lik bir yüksekliğe, 60 cm’lik bir genişliğe ulaşsa da güzel kokulu çifte çiçeği vardır. (fazladan taç yapraklara sahiptir).
Snowbelle: Yaklaşık 120 cm’lik bir yüksekliğe ve genişliğe ulaşan bu tür, ekstra çiçeklerle bezenmiştir.
Variegatus: En fazla 180 cm’e kadar ulaşıp beyaz ve yeşil renkli yaprakları vardır.
Filbahri Çiçeği Nasıl Budanır?
Filbahri çiçeği bitkileri önceki senenin gelişme ölçüsünde çiçek açar. Bu nedenle bir sonraki yıl açacak çiçeklerin kaçırılmaması için çalıların budamasını çiçek açtıktan hemen sonra yapın. Çiçeklenmesini henüz tamamlamış saplarda, dışa bakan tomurcukları gördüğünüz yerin üzerindekileri budayın. Aynı zamanda, ölü, hasar görmüş ya da eğri dalları da budayın.
Filbahri çiçekleri olgunlaştıkça, bir nebze aşırı büyüyebilir. Tam bu noktada, yıllık budama döneminde en eski dalların üçte birlik kısmını zemine kadar kesebilirsiniz. Üç yıllık bir budama sürecinden sonra bitki daha sağlıklı görünür. İlkbaharda aşırı büyümüş bitkilerin tüm dallarını toprağa doğru budayın. O yıl çiçek açmayacaktır. Ancak bu budamadan sonra yeni ve sağlıklı dallar bitkinin zemininden kısa sürede açığa çıkacaktır.
Filbahri Çiçeğinin Çoğaltılması
Fidanlıktan bir filbahri çiçeğini satın almak yerine yeni bir filbahri çiçeğinin kesilerek yayılması, çok daha hesaplı bir yöntemdir. Kesme işlemi, en iyi şekilde bitkinin aktif olarak geliştiği yaz aylarında uygulanır. Nasıl yapıldığı şu adımlarla açıklanabilir;
- Küçük bir saksıyı çabuk boşalan tohum başlangıç karışımıyla doldurun. Saksıda drenaj deliklerinin yer aldığından emin olun.
- Steril budama makası kullanarak bir yaprak düğümünün hemen altında bulunan yaklaşık 15 cm uzunluğundaki dal parçasını kesin.
- Geriye en az iki yaprak bırakarak kesiminizin alt kısmındaki yaprakları koparın.
- Dalınızın kesik ucuna köklendirme hormunu verin.
- Kesilen kısmı yetiştiği ortama gömün. Toprağı nemli tutun ama aşırı su almasına da izin vermeyin.
- Saksıyı, güneş ışığının doğrudan gelmediği aydınlık bir ortamda saklı tutup toprağın hafif nemli olduğundan emin olun. Bitki kökleri yaklaşık bir ay içinde oluşmaya başlar. Sapını hafifçe çektikten sonra karşı dirençle karşılaştığınızda, arzu ettiğiniz büyüme ortamına taşınmasına hazır olduğunu anlayabilirsiniz.
Filbahri Çiçeği Nasıl Çiçek Açtırılır?
Filbahri çiçeği bitkisinin çiçekleri, bitkinin esas unsurudur. Dört taç yaprağına sahip çiçekler genellikle Mayıs ve Haziran aylarında beş ile yedili gruplar hâlinde açarlar ve son derece güzel kokuları vardır. Sağlıklı kalabildiği ve ideal yetişme koşulları altında bulundukları sürece her yıl çiçek verirler.
Bitkinin yeterli miktarda güneş ışığını alması çok miktarda çiçek vermesi bakımından oldukça önemlidir. Haftanın birçok günü en az altı saat boyunca doğrudan güneş ışığını aldığı tam güneş, en uygun koşuldur. Bunun yanında daha az ışığın bulunduğu ortamlarda da yaşayabilir. En eski dallarının kabaca üçte birinin budanması, yeni ve daha güçlü gövdelerin büyümesini teşvik ederek daha çok çiçek üretilmesini sağlayacaktır.
Filbahri Çiçeği ile İlgili Sık Karşılaşılan Sorunlar
Filbahri çiçeğinin uygun ortamda yetiştirilmesi durumunda pek sorun yaratmadığı bilinir. Yine de yetersiz yetişme koşulları ya da gerekli bakımın yapılmaması, yaygın rastlanan bazı sorunlara yol açabilir.
Yetersiz Çiçeklenme
Yanlış budama yapılması, filbahri çiçeklerinin yetersiz veyahut hiç çiçek açmamasında sık karşılaşılan bir nedendir. Mevsimine göre çiçek açmasının ardından bitkinizi budamayı unutmayın. Aksi takdirde, sonraki yıl için çiçek tomurcuklarını budama riskini göze almış olursunuz. Aynı zamanda bitkinizin çevre koşullarını kontrol edin. Ağaçlarınızın yakınında çim gübresi kullanıyorsanız, istemeden çok fazla azot veriyor olabilirsiniz. Bir toprak testi, bitkinin etrafında bulunan toprakta, çok yüksek miktarda azot olup olmadığını açıklayabilir.
Yaprakların Sararması
Filbahri çiçeği üzerindeki sararmış yapraklar genellikle aşırı sulanmanın bir belirtisidir. Bu bitkiler, nemli toprağı sevse de fazla su alması olumlu sonuçlar doğurmaz. Toprağınızın suyu iyi çektiğinden emin olun ve aralıklı olarak sulama yapın.
Sıkça Sorulan Sorular
Filbahri Çiçeği Gölgede Büyüyebilir mi?
Filbahri çiçeği, kısmı gölgede bir nebze gelişebilse de tam gölgede gelişebilmesi söz konusu değildir. Ne kadar çok ışık alırsa, çiçeklenmesi de o miktarda fazla olacaktır.
Filbahri Çiçeğinin Bakımı Kolay mıdır?
Filbahri çiçeği, sık bakım gerektirmeyen bir bitkidir. Genellikle kuraklık zamanları ile yıllık beslenme ve budama dönemlerinde sulama gerektirir.
Filbahri Çiçeği Ne Kadar Hızlı Büyür?
Filbahri çiçeği, hızlı bir büyüme oranına sahip olup yılda ortalama 60 cm civarında büyür.
