Frezya denince akla genellikle düğün çiçekleri ve diğer çiçek aranjmanları gelir. Afrika’ya özgü bu eşsiz bitkiyi doğru şartlar altında evde de yetiştirebilir ve evinizin şahane bir kokuyla canlanmasını sağlayabilirsiniz.
Bu güzel çiçeklerin pembe, kırmızı, mor ve sarı başta olmak üzere rengârenk türleri vardır. Anlayacağınız yalnızca frezya çiçekleri ile bile capcanlı, hayat dolu bir frezya buketi hazırlayabilirsiniz.
Bazıları en çarpıcı kokuyu kırmızı ve pembe renkli frezyaların yaydığını düşünür. Mevsimsel soğanlar ilkbaharda çabucak büyür. Sağlıklı bitkiler her bir sapta, hepsi de parmakları andıracak şekilde tek bir yöne bakan beş ila yedi adet borumsu çiçek üretirler. Frezyanın yaprakları dardır ve çimi andıran bir yapıları vardır.
Frezya soğanları aktif büyüme evrelerine sonbahar döneminde girerler. Bu nedenle, sonbahar ayları bu soğanları ekmek için en uygun zamandır. Bunun için, toprağı verimli olan fakat yoğun sayılmayan, güneşli bir çiçek tarhı tercih etmelisiniz. Humus veya organik gübre ile ıslah edilmiş olan kumlu, tınlı toprak idealdir.
Bu bitkinin soğanları ufaktır ve derine ekilmeleri gerekmez. Onları, sivri uçları yukarı bakacak şekilde yalnızca 5 santimetre kadar derine yerleştirmeniz yeterli olacaktır.
Ayrıca frezya çiçekleri, minimum beş ila yedi tanelik gruplar halinde, bir arada büyüdükleri zaman özellikle etkileyici bir görünüm sergilerler. Soğanları, aralarında yaklaşık 7,5 cm boşluk olacak şekilde yerleştirmeli ve dikim alanını güzelce sulamalısınız. Soğan ekimini takiben yaklaşık olarak 12 hafta içerisinde frezyalar çiçeklenmeye başlayacaktır.
Frezya Çiçeğinin Anlamı
Frezyalar genel olarak arkadaşlık, güven, minnet ve neşeyi simgeler. Frezyaların renklerine göre de anlamları vardır.
Beyaz Frezya: Umut, saflık ve masumiyeti simgeler. Gelin buketi olarak ve düğünlerde kullanılmasının nedeni budur.
Sarı Frezya: Dostluk, sevgi, neşe ve yenilenmeyi ifade eder. Arkadaşlarınızı sarı frezya hediye edebilirsiniz.
Kırmızı Frezya: Her şeyde olduğu gibi çiçekte de kırmızı renk aşk ve tutkuyu simgeliyor. Sevgililer günü için düşünebilirsiniz.
Pembe Frezya: Anne sevgisini ifade eder. Anneler günü için ideal bir hediyedir.
Mor Frezya: Mor asaletin rengidir. Asil, güzel ve cesur anlamlarını taşır.
Frezya Bakımı Nasıl Yapılır?
Frezyaların sapları incedir ve bilhassa çift çiçek açan türlerde bu saplar çiçeklerin baş kısımlarının ağırlığını her zaman taşıyamaz. Çiçekleri ve yaprakları olgunlaşıncaya kadar destekleyebilecek bir kafes sistemi, bitkilerin dik bir şekilde büyümeye devam etmelerini garantileyebilir.
Şayet frezya çiçeğinin anavatanındaki büyüme koşullarını taklit eden bir iklimde yaşıyorsanız bu eşsiz bitkinin, yalnızca büyüdükleri zaman aranjmanlara dahil edilmek üzere kesilebilecek büyüleyici çiçeklerden oluşan bir bahçe için ideal olduğundan emin olabilirsiniz.
Bitkinizin sapındaki ilk tomurcuk açtığı, diğerleri ise renklerini belli etmeye başladığı zaman çiçeklerini kesebilirsiniz. Taze koparılmış çiçekleriniz vazoda 12 gün kadar dayanabilir. Satın alınmış çiçeklerde ise bu süre beş ila yedi günü bulmaktadır.
Işık
Frezyalar tam güneşte güzelce büyüyebilirler. Bununla birlikte, bir miktar sabah gölgesi kucaklayan yerlere de hayır demezler. Bu bitkiyi kapalı bir alanda büyütüyorsanız güney cepheli, güneş alan bir pencere ideal olacaktır.
Toprak
İyi drene edilmiş bir toprak frezya bitkisi için elzemdir. Drenaj düzeyini artırmak için toprağınızı turba yosunu veya organik gübre gibi organik bir malzemeyle ıslah edebilirsiniz. Bitkinizi saksıda yetiştiriyorsanız sıradan toprak karışımlarının çoğu işinizi görecektir.
Sulama
Yeni yeni filizler belirirken toprağı nemli tutmalı fakat çok sulu bırakmamalısınız. Buna ek olarak, bitkilerinizi çiçeklenme döneminde haftada bir defa kadar bir sıklıkta sulamalısınız. Yaprakların sararması ve solmaya başlaması halinde ise toprağın kurumasına izin vermek adına sulama sıklığınızı azaltabilirsiniz.
Isı ve Nem
Frezyalar soğuğa dayanıklı bitkiler değildirler. Dayanıklılık kuşaklarının dışında ilkbaharın başında tek yıllık bitkiler olarak dikilebilirler. Ne var ki bu bitkilerin filizlenmek için geceleyin sıcaklığı 10-12 santigrat derece civarında olan yerlerde tutulmaları gerekir. Serin bir seraya erişmeniz mümkün değilse saksıdaki frezyalarınızı çiçeklenmeye teşvik etmek için her gece serin bir garaja ya da kulübeye taşımanız yararlı olabilir.
Buna ek olarak, frezyaların %40-50 civarı nem oranına ihtiyaç duyduklarını aklınızda bulundurmanızda yarar vardır. Gelin görün ki, kurak iklimlerde bu orana ulaşmak pek mümkün olmayabilir.
Gübre
İlk tomurcuklar topraktan başlarını uzattığı vakit bitkilerinize dengeli bir çiçek gübresi verin ve onları tam güneş alabilecekleri bir yerde tutun. Filizler belirdiğinde de onları yeniden gübreleyin.
Frezya Türleri
- “Belleville”: Bu türün bembeyaz çiçekleri çift açar.
- “Golden Passion”: Bu türün her bir sapında bol tomurcuklu (yaklaşık 10 adet çiçekten oluşan) sarı çiçekler belirir.
- “Oberon”: Olağanüstü kırmızı-sarı tonlar sergileyen, çift renkli bir türdür.
- “Royal Blue”: Bu türün parlak eflatun çiçeklerinin taç açıklığında göze çarpan beyaz renge mor renkli ince damarlar eşlik eder.
Frezya Çiçeği Nasıl Budanır?
Frezya çiçekleri aktif büyüme dönemlerinin ardından boyunlarını bükmeye başlıyor gibi görünebilirler. Ne var ki, bu, solmadıklarının, muhtemelen yalnızca durgunluk dönemine girdiklerinin bir göstergesidir. Bu nedenle, bitkilerinizi hemen gözden çıkarmamalısınız. Yaprakları sarardığında onları budayabilirsiniz.
Frezya Nasıl Çoğaltılılır?
Frezyanızı çoğaltmayı düşünüyorsanız durgunlaşan soğanları yazın kazıp çıkarın. Esas soğandan birer filiz gibi çıkmaya başlayan küçük soğanlar göreceksiniz. Bu soğanları nazikçe koparın. Ardından, onları, olgun soğanlarda olduğu gibi ekin ve bakımlarını yapın. Yine de, çiçeklenmenin ancak bir-iki sezon sonra gerçekleşmeye başlayacağını unutmayın.
Saksıya Dikme ve Saksı Değişimi
Büyümek için spesifik ihtiyaçları bulunması nedeniyle frezya, bir numaralı saksı numunesi adayı sayılabilir. Bitkiniz için yeterli sayıda drenaj deliği olan bir saksı tercih edip bu saksıyı iyi drene edilmiş bir toprak karışımı ile doldurun.
Ardından, soğanlarınızı sivri uçları yukarı bakacak şekilde, yaklaşık 5 santimetre derine ekin. Soğanlarınızın arasında birkaç santimlik boşluk olmasına özen gösterin. Sonrasında ise onları güzelce sulayıp saksınızı tam güneş alabileceği bir yere koyun. Toprağı nemli tutun. Yaklaşık 12 hafta içerisinde çiçeklerinize merhaba diyebilirsiniz.
Yaygın Görülen Haşereler ve Hastalıklar
Frezya oldukça dayanıklı bir bitkidir; fakat yaprak bitlerini, sümüklü böcekleri ve salyangozları zaman zaman cezbedebilir. Yaprak bitlerinden kurtulmak için bitkinize günde bir defa böcek öldürücü sabun uygulayıp temiz bir bez yardımıyla ölü haşereleri bitkinizin üzerinden toplayabilirsiniz. Sümüklü böcekleri ve salyangozları elle ayıklamak mümkündür. Bu işlemin ardından ise bitkinizin yakınına sümüklü böcek veya salyangoz yemi ya da bira tuzakları bırakabilirsiniz.
