Güller (Rosa spp.) nazlı çiçekler olarak ün salmıştır ancak bu ünleri biraz da gülseverlerin mükemmellik takıntısı sonucunda meydana gelmiştir. Çünkü onlar her mevsim çiçek açsın istiyorlar.
Aslında güller oldukça dayanıklı bitkilerdir. Neredeyse hiç bakıma ihtiyaç duymadan hayatta kalabilirler. Biraz şımartılmayı sevdiklerini de inkâr edemeyiz. Göstereceğiniz bu ekstra çabanın karşılığını sağlıklı bir şekilde gelişip size muhteşem çiçekler sunduklarında alacaksınız.
Bakımı iyi yapılan bitkiler, külleme veya kış soğuğundan zarar görme gibi güllerde sık karşılaşılan sorunlara daha nadiren yakalanırlar. Çoğu gül için ilkbahar en önemli zamandır. Çünkü ilkbahar büyüme ve çiçek açma mevsimi için hazırlık yapıldığı ve güllerin forma girdiği zamandır.
Rosa cinsinde 100’ün üzerinde farklı gül türü bulunur ve bunlar yapraklarını döken çok yıllık çalılar şeklinde sınıflandırılır. Çoğu gül bitkisi genel olarak aynı görünüme sahiptir. Ancak dal yapıları ve büyüklükleri oldukça çeşitlilik gösterir.
Pek çok gül hızlı büyür ve birkaç yılda tam boya ulaşır. Eski gül türleri ve bazı tırmanıcı türler, 6 – 10 yıllık modern türlerin çoğuna kıyasla en uzun ömre sahiptir (50 yıl ve üzeri). Yeni güller genellikle günlük sıcaklıkların 5-15 °C arasında olduğu ilkbahar mevsiminde ekilir.
Güllerin Anlamı
Güllerin anlamları kültürden kültüre göre farklılık gösterse de genel anlamlardan söz etmek mümkündür.
Kırmızı Gül
Kırmızı; aşkın, romantizmin, tutkunun ve sevgiye bağlı cesaretin rengidir. Bu durum, güller söz konusu olduğunda da anlamını koruyor. Yani kırmızı gül birine, “Seni seviyorum.” demenin en çok tercih edilen yollarından biri.
Beyaz Gül
Beyaz güller, saflığı ve masumiyeti temsil eder. Birine beyaz gül verdiğiniz zaman, onun duruluğunu vurgularsınız. Ayrıca ona saf karşı saf ve temiz duygular beslediğinizi de belirtmiş olursunuz.
Sarı Gül
Sarı güller 18. yüzyılda kıskançlığı, kavgayı ve ayrılığı simgeliyordu. Günümüzdeyse dinçliği, neşeyi, samimiyeti ve dostluğu simgeliyor. En yaygın inanç, sarı güllerin yalnızca dostlara verildiğinde pozitif anlamlar taşıyabileceği yönünde. Spesifik bir anlam taşımadığı sürece arkadaşlarınızdan başkasına sarı gül vermemenizi öneririz ?
Pembe Gül
Pembe güllerin anlamları çok yönlüdür. Koyu pembe güller genellikle minnettarlığı simgeler. Açık pembe güller ise hayranlığı ve zarafeti simgeler. Genç aşıklar ve dostlar pembe güller oldukça uygundur.
Turuncu Gül
Turuncu güller coşkuyu, tutkuyu, pozitifliği ve büyüleyiciliği temsil eder. Özellikle kutlamalar için mükemmel bir seçimdir.
Mor Gül
Mor güller, pek çok farklı anlama gelebilmektedir. Ancak bu anlamların hepsi pozitiftir. Hayranlık, sevgi, büyüleyicilik, ilk görüşte aşk ve değer. Bu kadar fazla anlama sahip olan mor güller, sevgi duyulan herkese verilebilir.
Mavi Gül
Mavi güller doğada bulunmaz. Bu sebepten ulaşılamaz hayalleri ve maneviyatı simgeler.
Gül Bakımı Nasıl Yapılır?
Gülleri, drenaj sağlayacak şekilde modifiye edilmiş toprakla doldurulmuş deliklere dikebilirsiniz. Kimileri bitkiyi dikeceğiniz deliğin tabanına koni şekli vererek dikmenizi öneriyor. Bu sayede kökler dümdüz aşağı büyümeye teşvik edilir çünkü ne kadar derin olursa o kadar iyidir.
Yerleşik bitkilerin bakımına ilkbahar geldiğinde kış soğuğuna karşı koruması için kullanılan malzemeleri çıkararak başlayın. Daha sonra bölgedeki iklime göre en uygun zamanda bitkileri budayıp gübreleyin. Bu dönem aynı zamanda hastalık ve zararlı böceklere karşı ilaçlama için de uygun bir zamandır.
Mevsimin ilerleyen günlerinde çiçekler solunca ölü çiçekleri temizleyin. Bu, bitkilerin enerjisini büyümeye ve çiçek açmaya saklamalarına yardımcı olur.
Işık
Güller günde altı saat güneş almayı sever ve bu altı saat günün herhangi bir diliminde olabilir. Ancak iki nedenden ötürü altı saat sabah güneşi altı saat ikindi güneşinden daha fazla tercih edilir.
Birincisi, gül yaprakları kuru kalmayı tercih eder. Gece oluşan rutubet yapraklardan ne kadar hızlı buharlaşırsa hastalık oluşma riski de o kadar azalır. İkincisi, ikindi güneşi genellikle aşırı sıcaktır. Güller ikindi vakti biraz gölgede kalırsa bu onların yararına olur.
Toprak
Güller en iyi verimli, drenajı yüksek ve pH seviyesi 6,5 – 6,8 arasında olan topraklarda yetişir. Toprak takviyeleriyle toprağı iyileştirirken drenajı iyileştirmek için turba yosunu da ilave etmeyi unutmayın. Yılın hangi mevsiminde olursa olsun, gül çalılarının etrafındaki toprağın çevresini 5-78 cm malçlayın.
Su
Güller bol suyu sever ancak miktarı değişiklik gösterir. En ideal olanı gülleri haftada iki kez güzelce sulamaktır. Haftada iki kez iyice sulamak daha sık ama daha az sulamaktan iyidir.
Akşam geç saatlerde sulamayın yoksa güllerde çok yaygın görülen külleme hastalığına davetiye çıkarırsınız. Günün sonunda suladığınızda gece karanlığı çökmeden bitkinin üzerindeki suyun kurumasına fırsat bırakmamış olursunuz. Sonuç olarak da bitkinin her tarafı gece boyunca nemli kalacağı için külleme hastalığına yakalanmak için uygun koşullar sağlanmış olacak.
Aynı nedenden ötürü gülleri yukarıdan sulamamanız gerekir. Yaprakların ıslak olması külleme istilasına davetiye çıkaracaktır. Onun yerine yerden sulayın.
Sıcaklık ve Nem
Soğuk iklimlerde gülleri soğuğa karşı korumanız gerekebilir. Gülleri en soğuk rüzgarlardan korumak için bir evin duvarlarının dibine ekebilirsiniz, aynı zamanda duvar bitkisi işlevi de görür.
Ekstrem soğukların görüldüğü iklimlerde, bitkinin saplarını aşağı doğru eğip kazdığınız çukurun içine yatırın. Bitkinin tamamını toprak ve malç veya yaprak yığını ile kapatarak kışı geçirmesini sağlayabilirsiniz. Bu işleme “Minnesota Tip” yöntemi adı verilir.
Gübre
Güllere pek çok farklı şekillerde besin verebilirsiniz ancak yeni başlayanlar için göz kararı her ay 10-10-10 gül gübresi verebilirsiniz. İlkbaharda aktif büyüme dönemine girdiklerinde, budama zamanına denk getirerek gübreleyin.
Gül Türleri
100’ün üzerinde tür ve çok daha fazla kültür türü arasında güller genellikle beş ana kategoride sınıflandırılır:
- Melez çay gülü çalıları en popüler olan türdür çünkü düz gövdelerinden kocaman bir gül çıkar.
- Polyantha güllerinde bodur bir gül çalısı üzerinde yoğun küçük çiçek kümeleri çıkar.
- Floribunda gülü çalıları, melez çaylar ve polyanthalar arasındaki geçiş türüdür.
- Grandiflora gülünde uzun gövdeden büyük gül kümeleri çıkar.
- Eski güller: Aynı zamanda eski moda ya da aile yadigârı olarak da adlandırılan ve tarihi 1867 öncesine dayanan güllerdir. Bu tarihten sonra gelişen tüm güller “modern güller” olarak kabul edilmiştir.
- Türler veya yaban türleri ise dünyanın dört bir yanında doğal olarak yetişen antik türleri kapsar. Pek çok yaban gülü aynı zamanda peyzaj bitkisi işlevi de görür.
Gül Budama
Gül çalılarını budamak, bahçeciliğin bu yönüyle ilk kez tanışan bahçıvanlar için en alengirli işlerden biridir. Gövdeyi ezebileceği için örs ağızlı budama makasları değil bypass budama makasları idealdir.
Gül çalılarını budarken dışarı dönük filizleri bırakıp bırakmama konusu da tartışmalıdır. Çünkü budadığınızda kestiğiniz yerin altındaki boğumda yanal bir sap oluşur. Çalıya dışarı dönük yaprak tomurcuğu veya içeri dönük yaprak tomurcuğunun hemen üzerinden keserek şekil verebilirsiniz.
Dışa dönük tomurcuğun seçilmesi, çalının ortasından büyümeyi destekler. Bu da hava akımını kolaylaştırarak külleme hastalığına yakalanma riskini azalttığı için öneriliyor. Ancak bazı uzmanlar bu uygulamanın illa evrensel bir ilke olarak görülmek zorunda olmadığını iddia ediyor.
Çoğu türe ilkbaharın başında yaprak tomurcukları açılmadan makul bir budama yapılması faydalı olacaktır. Tam budama zamanı iklime göre değişiklik gösterir. Kışın çok az ya da hiç don görülmeyen sıcak iklimlerde gülleri ocak ayında budayabilirsiniz. Sıcak iklimlerde budamaya ihtiyaç olmayabilir. Yine de bir temizlik yapmak (ölü ve hasta sapları sökmek) ve gerekiyorsa bitkiyi inceltmek daima faydalıdır.
Sıcak iklimlerde yaşayan bazı gül yetiştiricileri ilkbaharda bitkilerin tüm yapraklarını koparıp atarak bitkinin kısa bir süre uykuya girmesini sağlar. Böylelikle hastalıklı veya böcek yumurtası olan yaprakları da ortadan kaldırmış olur.
Bu zorunlu uyku döneminden çıkan bitkiler tazelenmiş ve büyüme dönemine hazırdır. Bu tekniği deneyecekseniz -hastalık ve böceklerin yayılmaması için- kopardığınız tüm yaprakları toplayıp atın. Kompost haline getirmeyin.
Kışın don olan bir iklimde yaşıyorsanız budamak için nisan ayını veya yaprak tohumlarının tamamen çıkıp henüz açılmadığı zamanı bekleyin. Altınçanak çiçeği tam bu zamanlarda açar, siz de bu parlak sarı çiçeklerin çıktığı zamanı kollayın.
Sık Görülen Zararlı Böcekler ve Hastalıklar
Zararlı böcekleri güllerinizden uzak tutmak istiyorsanız yanlarına sarımsak ekmeyi deneyin. Ayrıca, haftada bir kez, suya biraz bulaşık deterjanı karıştırıp bu ev yapımı “böcek öldüren sabunu” çalılarınıza uygulayın.
Gül çalılarını aralarında yeterli boşluk kalmayacak şekilde yetiştirmek külleme hastalığına açık davetiye çıkarmak demektir. Bırakın gülleriniz nefes alsın: Onları dip dibe dikmeyin. Gül çalılarını satın alırken bitkinin etiketinde yazan türe özel alan gereksinimlerini karşılayın.
Bir diğer koruyucu uygulama da kıştan sağ çıkan mantar sporlarını öldürmek için bitkilere ilkbaharda kükürtlü kireç püskürtmektir. İlkbahar ayrıca böcek yumurtaları ve larvalarını yok etmek için bahçecilikte kullanılan yağları püskürtmek için de uygun bir zamandır.
Güllerinizi saksıda yetiştirmeyi düşünüyorsanız bu içeriğimizi okumanızı tavsiye ederiz. https://evterapisi.com/saksida-gul-yetistirme/
