Kana Çiçeği Bakımı, Çoğaltma ve Yetiştirme

Kanalar (Canna spp.), kırmızı, pembe, sarı, turuncu ve krem rengi çiçekleriyle gösteriş yapan, büyüleyici görünen, bakımı son derece kolay olan, tropikal ve subtropikal bitkilerdir. Bu çiçekler sinek kuşlarını bir hayli cezbederler. Kana çiçeğinin yeşil veya bronz renkte ya da çok renkli desenler sergileyen, muz yapraklarını andıran, geniş ve uzun yaprakları vardır. Çoğu kana çiçeğinin boyu yaklaşık 2 metreyi bulur; bazıları ise 2,5 metre civarındadır. Bu bitkiler “rizom” adı verilen, besin maddeleri ihtiva eden ve tomurcuklanan, şekil değiştirmiş saplardan büyürler.

Kana çiçeği, soğuğa dayanıklı olduğu kuşaklarda sadık bir çok yıllık bitki olarak yerini terk etmez. Soğuk iklimlerde rizomlar sonbaharda topraktan çıkarılıp kış boyunca muhafaza edilerek ilkbaharda tekrar dikilebilir. Kana çiçeğinin rizomdan dikilmesi için en ideal zaman ilkbaharın başlarıdır. Bu bitkinin tomurcuklanması birkaç haftayı bulabilir. Tomurcuklandıktan sonra ise bu güzel çiçek çabucak büyür ve genellikle ilk yılında çiçeklenir.

Kana Çiçeği Bakımı

Kana rizomlarını bahçenizde açtığınız 10-15 santim derinlikteki deliğe yatay olarak ekebilirsiniz. Ardından, deliği toprakla kapatıp kalın bir malç katmanı ekleyebilirsiniz. Rizomları, aralarında 45 ila 60 santimetrelik boşluk bırakacak şekilde yerleştirin. Bu bitkiler kalabalığı sevmezler. Çevrelerindeki diğer bitkiler kendilerine sokulursa da çiçeklenmeyi reddedebilirler.

Soğuk iklimlerde sonbahardaki ilk dondan sonra kana çiçeğini köküne kadar budayın. Rizom kümelerini dikkatlice kazıp çıkarın ve kış boyunca, sıcaklığı 4 santigrat derecenin altına düşmeyen bir yerde, turba yosununun ya da vermikülitin içinde muhafaza edin. Rizomların kurumasını önlemek adına onlara arada bir su püskürtün; ancak sürekli rutubetli olan bir toprak karışımının içinde kalmalarına da müsaade etmeyin. Saksıda büyüyen bitkilerinizi içeri taşıyabilirsiniz.

Kana çiçeğinin yaprakları, mantar hastalıklarına karşı dirençli olmasına katkıda bulunan mumsu bir tabakaya sahiptir. Bu bitkiler aynı zamanda haşere problemlerine karşı da çoğunlukla dayanıklıdırlar. Ne var ki, kana çiçeğinizin yapraklarını afiyetle mideye indiren tırtıllara ya da çekirgelere rastlamanız mümkündür. Böyle bir durumla karşılaşırsanız onları elinizle ayıklayabilirsiniz.

Işık

Bu bitkiler, gösteriş yapmalarını sağlayacak capcanlı yapraklar ve çiçekler üretmek için tam gün güneş almak isterler. Kısmen güneş ışığı almaları durumunda da idare edebilirler. Bitkinizin toprağının aşırı derecede nemli hale gelmediğinden emin olun yeter.

Toprak

Kana çiçekleri yeterli düzeyde drenaja sahip olan pek çok toprak çeşidine tolerans gösterirler. Tercihleri, bolca organik madde içeren verimli topraklardan yanadır. Toprak pH’ının aşağı yukarı 6.5 olması idealdir; fakat kana çiçekleri asidikten alkaline pek çok pH aralığını idare edebilirler.

Sulama

Kana çiçeğinizi haftada bir ya da iki kez sulamalısınız. Toprağın nemli tutulması ancak sırılsıklam hale getirilmemesi gerekir. Aksi halde, çürüme görülebilir.

Isı ve Nem

Kana çiçekleri soğuk havalara ve dona karşı oldukça hassastırlar; fakat 32 santigrat dereceye kadar çıkabilen hava sıcaklıklarında serpilirler. İlkbahar mevsimini nispeten serin geçiren bölgelerde kana çiçeği aheste aheste büyüyebilir.

1-7 kuşaklarını kapsayan soğuk iklimlerde kana çiçeklerinizi ev ortamında saksıda büyüterek büyüme döneminde avantaj sağlayabilirsiniz. Ardından, bitkileriniz aktif bir şekilde büyüyünce ve don tehlikesi tamamen geçince de onları dışarı taşıyabilirsiniz.

Bu bitkilerin anavatanı tropikal kuşaklardır. Dolayısıyla, sıcak ve nemli bölgelerde de sorunsuzca büyüyebilirler. Kurak bir iklimde yaşıyorsanız saksı bitkinizin çevresindeki nemi, su ve çakıl taşlarıyla dolu bir tabağa saksınızı yerleştirerek artırabilirsiniz. Saksının alt kısmının suya değmediğinden emin olmanız gerekir.

Gübre

Kana çiçeği oldukça iştahlıdır. Bu nedenle, bitkinizi mutlu etmek için ona bol miktarda kompost ya da organik gübre verebilirsiniz. Organik maddeler tercih ettiğiniz sürece kana çiçeğine fazladan gübre vermenizde de sakınca yoktur. Bitkinizi, ilkbaharın başlarından itibaren büyüme dönemi boyunca dengeli bir gübreyle ayda bir kere besleyebilirsiniz.

Kana Çiçeği Türleri

Kana çiçeğinin çeşitli renklere ve boyutlara sahip yüzlerce türü vardır. Bazı popüler türler ise şunlardır:

• “King Humbert”: Koyu bronz-mor yapraklarına geniş kırmızı-turuncu çiçeklerin eşlik ettiği eski bir türdür.
• “Shenandoah”: Bu türün koyu pembe çiçekleri ve bordo yaprakları vardır.
• “Tropicana”: Bu türün turuncu renkli çiçeklerine bordo, altın sarısı, sarı, pembe ve yeşil çizgili yapraklar eşlik eder.
• “Pretoria” (Bengal Tiger): Bu türün çift renkli turuncu çiçekleri ve sarı ve yeşil çizgilerle kaplı yaprakları vardır.
• “The President”: Bu türün iri ve kırmızı çiçekleri, koyu yeşil yapraklarıyla eşsiz bir kontrast yaratır.
• “Stuttgart”: Turuncu çiçekler açan bu bitki, çarpıcı bir görünüşe sahip, çizgili, yeşilli-beyazlı yapraklarıyla ünlenmiştir.

Budama

Kana çiçeğinin budanması pek gerekmez; fakat solan çiçeklerin koparılması daha güzel açmasını sağlar. Şayet bitkinizin yapraklarını çiçeklerinden daha fazla önemsiyorsanız bitkinizin enerjisini yapraklarına yöneltmesini sağlamak adına çiçek saplarını açmadan evvel budayabilirsiniz.

Kana Çiçeğinin Çoğaltılması

Kana çiçekleri, rizomlarının kazılıp çıkarılarak yeniden dikim için bölünmesiyle kolaylıkla çoğaltılabilirler. Bu işlemi ilkbaharın başlarında ya da sonbaharda yapmalısınız.

Tüm bitkiyi dikkatli bir şekilde kazıp çıkarın. Rizomlara ya da ana bitkinin köklerine zarar vermemeye özen gösterin. Toprağın üstünde büyüyen kısmın taçtan (sapların rizomlarla birleştiği yer) yalnızca 2,5 santim kadar uzayan bölümünü budayın.

Bölük pörçük taşlarla karışık olan toprağı rizomlardan arındırın ve eski rizomların yenilerle buluştuğu noktayı belirleyin. Rizomları ayırmak için bu birleşim yerlerini kesin. Her bir parçanın bir ya da birden fazla gözü olduğundan emin olun. Bölme işlemini sonbaharda gerçekleştirecekseniz rizomları kışın muhafaza edip ilkbaharda yeniden ekin.

Böldüğünüz her bir rizom parçasını daha önce hazırlamış olduğunuz toprağa 10-15 santim derinde olacakları şekilde ekin.

Saksıda Yetiştirme

Kana çiçekleri büyük bitkilerdir. Bu nedenle, onlar için ne kadar geniş bir saksı tercih ederseniz o kadar iyi olur. Çapı 40 santimden küçük olmayan ve yeterli sayıda drenaj deliğine sahip bir saksı seçmelisiniz. Geniş bir saksı yalnızca estetik açıdan mühim değildir. Aynı zamanda, bitkiye güçlü ve sağlıklı bir kök sistemi geliştirmesi için gereken alanı sağlar. Bu genişlik ayrıca bitki olgunlaştıkça saksının ağzına kadar dolup taşmasını ve devrilmesini önleyecektir.

Saksınızın drenaj düzeyinin iyi olmasına özen gösterin ve içini kaliteli bir toprak karışımıyla doldurun. Kana çiçekleri iştahlı bitkiler olduğundan dikimden evvel toprak karışımınıza bir miktar yavaş salınımlı gübre ekleyin.

Kışları çetin geçen bir iklimde yaşıyorsanız ve geçen yılın bitkilerinin rizomlarını sakladıysanız ilkbahardaki son dondan dört ila altı hafta evvel rizomları saksıya ekip ev ortamında bekleterek bir sonraki büyüme dönemi için avantaj sağlayabilirsiniz. Yeterli derecede nem tedarik edin; ama toprağın fazla sulu olmasına da izin vermeyin. Don tehlikesi atlatıldıktan sonra saksıları dışarı taşıyabilir veya toprağa dikim yapabilirsiniz.

Yaygın Görülen Haşereler ve Hastalıklar

Sümüklü böcekler, salyangozlar ve Japon böcekleri kana çiçeklerini ve yapraklarını çiğnemeyi severler. Ne var ki, en berbat haşere, “kana yaprak kıvıranı” olarak bilinen bir tür tırtıldır. Kana yaprak kıvıranı güvesi, büyümekte olan bir sapın tomurcuğuna yumurtlar ve yumurtadan çıkan tırtıllar yaprağın açılmasını önleyen yapışkan bir ağ bırakır. Açılmakta zorluk çeken bir yaprak görürseniz onu derhal koparın ve bitkinizin üzerinde haşereye rastlarsanız ona haşere öldürücü bir sabun püskürtün.

Kana çiçekleri ayrıca pas mantarına, kana mozaik virüsüne ve aster sarılarına karşı hassastırlar. Soluk ve rengi atmış görünen yaprakları gözlemleyin. Pas mantarı söz konusuysa hastalığa yakalanan yaprakları kopararak sorunu çözebilirsiniz. Bununla birlikte, kana mozaik virüsü ve aster sarıları bitkinizi ele geçirdiyse maalesef bitkinize tamamen veda etmeniz gerekir.