Kaynana dili (Opuntia), en yaygın kaktüs cinsinden biridir. 100’ün üzerinde türü olan bu bitki, iğneli, yassı ve golf sopası şeklindeki yapraklarıyla bilinir. Pek çok türünün gövdesi geniş ve yuvarlakken bazılarında temas edildiğinde kopan ince, sakala benzeyen iğneler bulunur.
Kaktüsler genellikle sıcak iklimlerde yetişen çöl bitkileri olarak bilinse de zorlu koşullara dayanabilen kaynana dili türleri de vardır. Kaynana dili bitkisini dikmek için en uygun zaman ilkbaharda don tehlikesi geçtikten sonraki dönemdir.
Bazı kaynana dili bitkilerinin meyveleri yenebildiği için değerlidir ancak bitkinin büyüme hızı oldukça yavaş olduğu için yeni bir bitkinin meyve vermeye başlaması üç ila dört yılı alabilir.
Kaynana Dili Bakımı
Kaynana dili bitkisinin bakım ihtiyaçları türe göre değişiklik gösterse de büyümeleri için bol güneş ışığı ve drenajı iyi bir toprak gerekir. Çok nemli bir toprakta kalırlarsa çürüme sorunları sebebiyle hızlıca ölebilir.
Kaynana dili ve diğer kaktüsler kışın uykuya geçer ve yaprakları kuru veya sönük görünür. İlkbaharda normal tombul hallerine geri döndükten sonra çirkin yaprakları veya gelişim bozukluğu olan kısımları budayabilirsiniz.
Işık
Bir çöl kaktüsü olan kaynana dili tam güneşi sever. Bu da günde en az altı saat doğrudan güneş ışığı alması anlamına gelir. Evde ise batı veya güneye bakan bir pencere onun için en uygun yer olacaktır. Çok sıcak iklimlerde, öğle saatlerinde biraz gölgeye alarak yanmasını önleyebilirsiniz.
Toprak
Opuntia cinsi her bitkinin en önemli ihtiyacı drenajı iyi olan bir topraktır. Kaynana dili, kumlu veya çakıllı toprakta kolay yetişir ancak drenajı iyi olduğu ve çok sulu olmadığı müddetçe diğer toprak türlerini de tolere edebilir.
Su
Kaynana dili, kuru koşulları sever ve bitkinin bakımı için çok az sulama gerekir. Az sulanan bahçelerde genellikle kaktüsün kullanılma nedeni budur. Sulamayı iki veya üç haftada bir şeklinde veya toprak tamamen kuruduğu zamanla sınırlandırın. Sularken toprağı suya boğmadan sadece nemlendirin. Minimal düzeyde yağış varsa genellikle bitkinin tüm ihtiyacını karşılar.
Çok yağış alan bölgelerde peyzaj bitkisi olarak kaynana dili yetiştirilecekse toprağın aşırı gözenekli ve drenajının iyi olması şarttır.
Sıcaklık ve Nem
Kaynana dili kaktüsü sıcak ve kurak çöl yazında yetişir. Ancak pek çok türünün de soğuk toleransı iyidir. (Unutmayın ki, çölde geceler gerçekten soğuk olabiliyor.) Genellikle kışların hafif geçtiği, yazların da düşük nemli ve sıcak geçtiği bölgelerde rahat eder.
Kaynana dili, sıcaklık bitkinin sevdiği düzeyde olsa bile nemin çok yüksek olduğu yerlerde zorluk çekebilir.
Ev bitkisi olarak yetiştirilen kaynana dili için normal ev sıcaklığı ve nem düzeyi genellikle uygundur. Ancak, bitkiyi ısı kaynakları ve klimadan uzak tutun çünkü bunlar sıcaklıkta ekstrem dalgalanmaya neden olabilmektedir.
Gübre
Kaynana dili, çok verimsiz bir toprağınız yoksa dışarıya ekildiğinde nadiren gübreye ihtiyaç duyar. Saksıda ise topraktaki besinler daha hızlı tükeneceği için bir miktar besin takviyesine ihtiyaç duyacaktır. Bitkinin yeşil yaprakları donuk görünmeye başladıysa veya bitki çiçek vermiyorsa besine ihtiyacı olabilir. Büyüme döneminde ürün talimatlarına bakarak dengeli bir gübre verebilirsiniz.
Yapraklarının daha geniş olmasını istiyorsanız azot içeriği yüksek olan bir gübre, çiçek ve meyvelerinin daha fazla olmasını istiyorsanız azot içeriği düşük bir gübre tercih edebilirsiniz.
Kaynana Dili Nasıl Budanır?
Bitkinizin sağlığı için bu kaktüsleri budamanıza gerek yoktur ancak bitkinin boyutunu kontrol altında tutmak için budayabilirsiniz. Özellikle evde bakılan bitkilerde yandan geçenlere iğne batmaması için budamak iyi bir fikir olabilir. Her bir yaprağı maşayla tutun, daha sonra yaprağı kaktüsün kalan kısmına bağlayan eklem boyunca kesin. Bu ayırdığınız yaprakları köklendirip yeni bitkiler üretebilirsiniz.
Kaynana Dili Meyvesi
Kaynana dili meyvesi, kaktüs meyvesi olarak da geçer. Etli ve kabuklu bir meyvedir. Meyvenin çeşidine göre rengi değişir. En yaygın kaynana dili meyvesi renkleri; yeşil, mor, beyaz, sarı ve kırmızıdır. Kaynana dili meyvesi hakkında daha geniş bilgiyi bu yazımızda bulabilirsiniz. https://evterapisi.com/kaktus-meyvesi/
Kaynana Dili Kaktüsünün Çoğaltılması
Evde, büyüme döneminde istediğiniz noktada bir parça keserek yeni bir bitki üretebilirsiniz. Bitkiyi çelikten veya tohumdan çoğaltabilirsiniz. Çelikten çoğaltmak için:
Ana bitkiden birkaç yaprak koparın, bir gün ya da kesikler iyileşene kadar kurumasını bekleyin. Yaprakları maşayla tutun ve kalın bir eldiven takın.
Daha sonra Kaynana dilinin alt ucunu içinde kuru kaktüs saksı karışımı bulunan bir saksıya yerleştirin. Başka güzelce sulayın ancak sonrasında büyüdüğünü görene kadar su vermeyin (çürümemesi için).
Hafifçe asıldığınızda direnç gösteriyorsa çelik köklenmiş demektir. Ancak direnç yoksa ve çelik toprağın içinden çıkarsa yeniden dikin ve bir süre daha bekleyin.
Dışarıya ekme zamanı gelene kadar bu saksıda büyütmeye devam edin. Ev bitkisi olarak bakacaksanız da yeni bir saksıya alacak kadar büyümesini bekleyin.
Kaynana Dili Bitkisinin Tohumdan Yetiştirilmesi
Tohumdan çoğaltmak için olgun bir meyveyi keserek açın ve tohumlardan birkaç tanesini kaşıkla çıkarın ve tohumların üzerindeki posayı yıkayıp temizleyin. Tohumları iyice kurutun. Tohumları nemli (ıslak değil) ve drenajı iyi olan bir saksı toprağının içine serpin.
Tohumları ince bir toprak veya kum tabakasıyla hafifçe örtün. Daha sonra saksıyı şeffaf filmle sarın ve sıcak ve güneş alan bir yere koyun. Tohumun çimlenmesi birkaç hafta veya ayı alabilir. Filizlenen fideleri daha sonra içinde kaktüs saksı karışımı olan saksılara alabilirsiniz.
Kaynana Dili Bitkisinin Saksıya Ekilmesi ve Başka Bir Saksıya Alınması
Kaynana dili bitkisini saksıda yetiştirecekseniz dibinde drenaj deliği fazla olan bir saksı seçin. Bu bitkiler büyüdükçe yayılacağı için hem alçak hem de geniş bir saksı seçmek iyi bir fikir olabilir.
Saksının içine kaktüs ve sukulentler için özel hazırlanmış, drenajı iyi olan bir saksı karışımı doldurun. Daha sonra kalın koruyucu eldivenlerinizi takarak kaynana dili bitkinizi yeni saksısına dikin.
Kaynana dili bitkinizin kökleri dolandıysa ya da çok büyükse ve saksıdan dışarı taşıyorsa başka bir saksıya almayı düşünmeniz gerekir. Bunu yaparken ilk olarak toprağın kuru olduğundan emin olun.
Daha sonra bitkiyi altından tutarak saksıdan çıkarın ve eski toprağı silkeleyerek uzaklaştırın. Bitkiyi biraz daha geniş bir saksıya yerleştirin ve drenajı iyi bir saksı karışımıyla doldurun. Yeni saksıya aldığınız kaynana dili bitkinizi hemen sulamayın, ilk olarak köklerinin alışmasını bekleyin.
Kışı Geçirmek
Bitkiniz bölgenizdeki koşullara dayanabiliyorsa kış için bir koruma yapmanıza gerek yoktur. Daha hassas olan saksıdaki bitkiler ise sıcaklıklar sürekli 10°C’nin altına düştüğünde içeriye alınmalıdır.
Bitkinizin boyutunu kontrol altına almanız gerekiyorsa sonbaharın sonları bitkiyi budamak için en uygun zamandır. Kışın bu ayırdığınız yaprakları kullanarak yeni bitkiler üretebilirsiniz.
Yaygın Zararlılar ve Bitki Hastalıkları
Kaynana dili bitkisi, kabuklu ve pamuklu bitler gibi pek çok zararlı böcek istilasına uğramaya yatkındır. Alkol, neem yağı veya böcek ilacı uygulayarak tedavi edin. Ev bitkileri ise bir şekilde zararlı böcek istilalarına karşı dışarıda yetişen bitkilerden daha fazla yatkındır.
Opuntia cinsindeki tüm türler, yaprakların üzerinde lezyonlara neden olan ve daha sonrasında kabuk bağlayan geniş siyah benekler oluşturan phyllosticta mantarına yakalanmaya yatkındır.
Islak veya nemli hava nedeniyle oluşan bu mantar ölümcül değildir ancak bulaşıcı olduğu için ister istemez yakındaki çiçeklere de sıçrar. Etkili bir tedavi yöntemi mevcut değildir; enfekte olan yaprakları kesip atarak mantarın yayılması önlenmelidir.
Kaynana Dili Bitkisinin Çiçek Açması
Çoğu Opuntia türünün olgunlaşıp çiçek açması ve meyve vermesi birkaç yılı alabildiği için sabırlı olmanız gerekir. Bitkiniz yeterince olgunsa ancak çiçek açmıyorsa bol güneş ışığı, çok gözenekli, kuru bir toprağa ve çok az miktarda organik madde veya gübre takviyesine ihtiyacı olduğunu unutmayın.
Bitkinin üzerine çok düşerseniz de çiçek açmayabilir. Nadiren de olsa ev bitkilerinin çiçek açması için daha az gübre verilmesi gerekebilmektedir.
Kaynana Dili Bitkisinde Sık Görülen Sorunlar
Kaynana dili bitkisi, yetiştirmesi çok kolay bir bitkidir ve karşılaşılan sorunlar genellikle bakım alışkanlıklarında biraz değişiklik yapılarak çözülebilir.
Yaprakların Büzüşmesi
Kaktüsünüzdeki yapraklar büzüştüyse ve kurumuş gibi görünüyorsa sulanmaya ihtiyacı olabilir. Yapraklar yeniden dolgun ve dolu görünene kadar birkaç gün fazlaca sulayın. Ancak çok fazla sulamaya devam etmeyin çünkü aşırı miktarda su daha ciddi bir soruna yol açar. Kışın yaşam döngüsü gereği kaktüsün bir miktar büzülmesinde bir sakınca yoktur.
Yaprakların Ayrılması
Kaktüsünüzün yaprakları çok dolgun ve dolu olduğu için ayrılıyorsa muhtemelen fazla su alıyordur. Sulama aralarını açın. Etkilenen yaprakları koparmanız gerekebilir.
Bitkinin Çökmesi
Uzun süre çok fazla sulanan bir kaktüs aniden sarkıp çöker. Sığ kökler çürüdüğü için bitkinin çökmesine neden olabilir. Genellikle bunun geri dönüşü yoktur, bitkiyi kaderine terk etmeniz gerekir.
Bitkinin Bir Kısmının Hamur Gibi Yumuşaması
Bitkinin bazı kısımları hamur gibi yumuşamışsa köklerin çok fazla sudan dolayı çürümeye başladığına dair bir işarettir. Sulamayı hemen kesip çürüyen kısımları kesip atarsanız belki bitkiyi kurtarabilirsiniz. Ancak çürüme yayılmaya devam ederse bitkiyi atmanız gerekir.
Kahverengi veya Beyaz Renkte Yamalar
Kaktüsünüzün yapraklarının üzerinde kahverengi veya beyaz renkte yamalar varsa doğrudan güneş ışınlarına maruz kaldığı için yanmış olabilir. Bitkiyi gündüz sıcağının bastırdığı saatlerde biraz gölge alan bir yere taşıyın.
Kaynana Dili Hakkında Sık Sorulan Sorular
Bu Bitkiyi Peyzajda Nasıl Kullanırım?
Kaynana dili bitkisi, sıcak ve kurak iklimlerde ve evde yetiştirmek için fazla bakıma ihtiyaç duymayan favori bir bitkidir. Kuraklığa mükemmel düzeyde toleransı vardır ve genellikle kayalık bahçeler ve saksılarda xeriscape yatağı olarak kullanılır.
Dışarıda yetiştirecekseniz çok gözenekli ve çakıllı toprağa ihtiyacı olacağını unutmayın; en iyisi benzer ihtiyaçlara sahip bitkilerle gruplandırmak olacaktır.
Kaynana Dili Kaktüsü Ne Kadar Yaşar?
Ömrü türe göre değişiklik gösterse de saksıda bakılan kaynana dili bitkileri 30 yıla kadar yaşayabilmektedir. Dışarıda yaşayan, odunsu gövdeli büyük türler ise daha da uzun yaşayabilmektedir.
