Limon Ağacı Bakımı ve Yetiştirilmesi

Kendi limonlarınızı yetiştirmeyi düşünüyor fakat nereden başlayacağınızdan emin olamıyor musunuz? Limon ağacının sıcak ve nemli iklimlerde yetiştirilmeye uygun olduğunu öğrenerek işe girişebilirsiniz. Latince ismi “Citrus limon” olan limon meyvesi kokusu, rengi ve tadı ile insana adeta hayat verir. Genç limon yaprakları kırmızımsıdır ve olgunlaştıkça yüzeyleri koyu yeşile, alt kısımları ise açık yeşile döner. Limon ağacının dallarında genellikle keskin dikenler olduğunu aklınızda bulundurmanızda fayda vardır.

Kırmızımsı tomurcuklardan hafif kokulu çiçekler açar. Bu çiçekler bazen tek başlarına açarlar bazen ise iki ya da daha fazla kümeler halinde. Tek bir çiçekte dört ya da beş tane beyaz taçyaprağına rastlanır. Bu taçyaprakların her birinin en üst kısımları beyaz, altları ise hafif mor renktedir. Bu ağacın açık sarıdan koyu sarıya kadar değişiklik gösterebilen meyvesi yuvarlaktır ve üzerinde yağbezlerinin oluşturduğu noktalar mevcuttur.

Anavatanı Asya olan limonun kökeni tam olarak bilinmemektedir. Pakistan ve Hindistan’ın Pencap bölgesinden ya da Çin’in güneyindeki ve Myanmar’ın kuzeyindeki Doğu Himalaya bölgesinden gelmiş olabileceği düşünülmektedir. Çinliler bu meyvenin varlığından yaklaşık olarak M.Ö. 500 yılında haberdardılar. Limonun takriben M.S. 1000-1200 yıllarında ise Avrupa’ya ulaştığı bilinmektedir. Kaptan Cook’un 1788 yılında limonu Avustralya’ya getirdiği söylentiler arasındadır.

Limon ağacınızı ilkbaharda, don tehlikesi geçtikten sonra dikmelisiniz. Üç yıl içerisinde toprağına iyice alıştığını göreceksiniz.

Limon Ağacı Nasıl Dikilir?

Limon ağaçları 3-6 metre uzunluğa ve 3-4 metre genişliğe ulaşabilirler. Ağacınızı dikerken bunu göz önünde bulundurmalısınız. Kök yumrunun iki katı genişliğinde ve derinliğinde bir çukur kazmalısınız. Bitki kökü düğümlenmiş haldeyse yumruyu birkaç kez kesebilirsiniz. Böylece, köklerin gevşemesine ve iyi drene edilmiş, verimli topraktaki besinlere kavuşmasına yardımcı olabilirsiniz.

Sıcak ve nemli iklimler limon yetiştiriciliği için idealdir. Ağaçlar ılık geçen kış aylarında az-orta seviye yağışla ve kurak geçen yaz aylarında orta-yüksek seviye sıcaklıklarda serpilirler.

Limon Ağacı Bakımı

Işık

Limon ağaçları tam güneş alan ve rüzgârdan korunan yerlerde serpilirler. Şayet bulunduğunuz bölgede don görülme ihtimali varsa ağacınızı güzelce muhafaza edebilmek adına evinizin güneydoğu tarafına, bir duvarın yakınına dikin.

Toprak

Tüm limon ağaçları orta seviyede dokusu ve derinliği olan, az miktarda asit barındıran topraklarda coşarlar.

Kök çürümesi ıslak toprakta sık görülen bir sorun olduğundan toprağın iyi drene edilmiş olması elzemdir. Su birikimini önlemek adına malçlama tekniğinden de uzak durmak gerekir.

Sulama

Başarılı bir mahsul dönemi için limon ağacınızın su ihtiyacını doğru şekilde karşılamanız büyük bir önem taşır. Bitkinizi, toprağa alışma sürecinde daha sık sulamanız gerekebilir. Sulama işlemini haftada bir veya iki kez yapmanız bile gerekebilir. Olgunlaştığında ise limon ağacı kuraklığa karşı daha dirençli hale gelir.

Yaz aylarında bilhassa genç bitkilerin toprağı nemli tutulmalıdır. Toprağın sırılsıklam olması pek çok soruna yol açacağından aşırı sulamadan kaçınmakta yarar vardır.

Isı ve Nem

Limon ağaçları ılık ve nemli bölgelere bayılırlar. Limon ağacı, tüm turunçgiller arasında soğuk havalara karşı en hassas olan bitkidir ve 25-30 santigrat derece arasında seyreden sıcaklıklarda adeta coşar. Bu eşsiz bitkiler aynı zamanda nem seviyesinin mümkünse %50’ye yakın olmasını tercih ederler.

Genç bitkiler soğuğa karşı bilhassa hassastırlar ve sıcaklıklar ani düşüşe geçtiğinde derhal içeriye alınmaları gerekir.

Gübre

Diğer turunçgil ağaçları gibi limon ağaçları da enerjiye açtır. Ağacınızın sağlıklı bir şekilde büyümesi ve meyve vermesi için yüksek NPK (nitrojen, fosfor, potasyum) oranına sahip bir gübre tercih etmeniz önem taşır.

Limon Ağacı Türleri

Limon ağacının, ABD’nin ılıman bölgelerinde yetişen üç temel türü vardır:

• Eureka limon ağaçları (Citrus x limon “Eureka”): “Lisbon” limonu ile birlikte bu tür, dünyanın her yerindeki süpermarketlerde en fazla rastlanan ve evde en çok yetiştirilen türdür.
• Lisbon limon ağaçları  (Citrus x limon “Lisbon”): Bu tür, çok az çekirdeği olan ya da hiç çekirdeği olmayan, sulu, etli meyveler verir. Bu ağaçlar diğer limon ağacı türlerine kıyasla soğuğa karşı daha dayanıklı sayılırlar ve yayılıcı bir tür olan “Eureka”ya kıyasla daha derli toplu, dik bir şekilde büyürler.
• Meyers limon ağaçları  (Citrus x meyeri): Daha tatlımsı sayılan veya en azından yukarıda bahsedilen türlerden daha az ekşi olan bu tür king mandalina ile limonun çiftleştirilmesiyle oluşmuş, hibrit bir türdür. Bu ağaçların, çok fazla budama gerektirmeyen, derli toplu bir yapıları vardır ve esas limon türlerine kıyasla soğuğa daha dayanıklı oldukları söylenebilir.

Mahsul Toplama

Çiçeklerin meyve verecek kadar gelişmelerine rağmen olgunlaşıp sarılaşmalarının ve mahsullerinin toplanabilmesi için olgunluğa erişmelerinin bir yılı bulması son derece normaldir. Limonları olgunlaşmaları için ağacınızın üzerinde bırakmalısınız. Diğer turunçgiller gibi limonlar da olgunlaştıklarında ağaçtan düşerler.

Her meyvede %70’e kadar sitrik asit ve bol miktarda C vitamini bulunur. Siz de bahçenizde limon ağaçlarına yer vererek ömrünüz boyunca besleyici ve enerji veren meyvelerin keyfini çıkarabilirsiniz. Bu meyveler tariflerin mükemmel birer parçası olabilecekleri gibi çevre dostu birer temizleyici olarak da kullanılabilirler.

Budama

Her limon ağacı türünün kendine has bir büyüme biçimi vardır. Bu durum, ağacın budanma ihtiyacını etkileyebilir.

Ağacınızı yapraklarını, muntazam şeklini korumak ve çiçeklenmesini teşvik etmek adına budayabilirsiniz. Genç bitkilerin yapraklarını da dallarının düzgün bir yapıya sahip olması için budamanız gerekir. “Lisbon” adlı limon ağacı türünün derli toplu ve dümdüz büyüyor olması, gürbüz gövdesini koruması ve verimli bir şekilde meyve üretmesi için daha düzenli olarak budanması gerekeceği anlamına gelir.

Limon Ağacının Çoğaltılması

Tüm turunçgiller arasında limon ağacı sapını keserek çoğaltmanın en pratik olduğu türlerden biridir.

Bu yöntem ilkbaharın sonlarında ya da yazın başlarında uygulanabilir. Bunun için, hâlâ meyve verip çiçeklenebilecek durumda olan sapları tercih etmeniz önerilir.

Kesilen kısım iyi drene edilmiş, mütemadiyen nemli kalan bir toprak karışımıyla dolu bir saksıya dikilmelidir. Ağacın güzelce büyümesi için ısı ve nem şarttır.

Kışlatma

Şayet limon ağacınızı kışın içeriye taşımayı düşünüyorsanız onu çok sıcak olmayan, bol ışık alan bir yere koymanız gerekir. Kışın bitkinin bulunduğu kapalı ortamın ilkbaharın başlarında hissedilen düşük sıcaklıklara yakın bir ısıya sahip olması çiçeklenmeyi teşvik edecektir. Doğal yollarla döllenmeyi teşvik etmek ve meyvelerin ilkbaharın ve yazın iç ısıtan sıcaklıklarında büyümelerini sağlamak adına ağacınızı mayısın sonlarında tekrar bahçeye alabilirsiniz. Eylül ayı geldiğinde ise onu içeriye taşıma vakti gelmiş olacaktır.

Limon ağaçları kurak havadan pek hazzetmezler. Bitkinizin kuraklıkla cebelleşmesi gerekeceğini düşünüyorsanız ona zaman zaman su püskürtebilir veya bulunduğu yere bir nem cihazı yerleştirebilirsiniz.