Bahçelerin güzelliğine güzellik katan tek yıllık bir bitki.
Lobelya, tek yıllık olarak yetiştirilen, narin ve uzun ömürlü bir bitkidir. Renkleriyle bulunduğu her yere hayat veren bu eşsiz bitki Çançiçeğigiller (Campanulaceae) familyasına aittir. Bu da, peyzaj düzenlemesinde tercih edilen aşağıdaki türlerle akraba olduğu anlamına gelir:
- Canterbury bells / Mavi-mor renkli çançiçeği (Campanula medium)
- Balon çiçeği (Platycodon)
- Duvar çançiçeği (Campanula portenschlagiana)
Bu lobelyanın çoğu türü tırmanıcı bitkilerdir ve çok çeşitli renkler sergilerler. Lobelya, seralardan en çok satın alınan tek yıllık bitkilerden biridir ve çok sayıda kullanım alanı mevcuttur.
Lobelya Bakımı
Lobelia yalnızca 10-11. kuşaklarda çok yıllık olarak yetiştirilebilir. Bu nedenle, kuzey bölgelerde insanlar bu bitkiyi genellikle bir başka popüler süs bitkisi türü olan mine/alisyum (Lobularia maritima) gibi tek yıllık olarak yetiştirmeyi tercih ederler. Ne var ki, lobelya, mineden daha fazla renk seçeneği sunan bir türdür ve günışığı bakımında tam güneşten tutun da kısmen gölgeye kadar geniş bir spektruma uyum sağlaması nedeniyle ondan daha kullanışlı bir bitkidir.
Lobelya fazla bakım gerektirmez. Kendi kendini temizleyen bir bitki olduğu için solan kısımlarının koparılması da gerekmez. Geyiklerin saldırısına da pek uğramaz. Bununla birlikte, bu eşsiz bitki, kavurucu yaz sıcaklarından tam güneş aldığı zamanlarda boynunu büküp solmaya meyillidir. Bitkinizde böyle bir durum gözlemlerseniz onu kökten uca kadar budayıp düzenli olarak sulayarak hayata döndürebilirsiniz.
Işık
Lobelyanın en çok sevilen özelliklerinden biri güneş ışığı konusunda şımarık davranmamasıdır. Bu şahane bitki tam güneş alsa da kısmen gölgede de dursa güzelce çiçeklenecektir. Güney bölgelerde lobelya için ideal olan, kısmen gölge alan bir yerdir. Kuzeyde ise olabildiğince çok çiçeklenmesini sağlamak adına düzenli olarak suladığınız sürece lobelyanızı tam güneş alan bir yerde büyütebilirsiniz.
Toprak
Lobelya verimli, iyi drene edilmiş toprakları sever.
Sulama
Lobelyanın toprağını dengeli bir şekilde nemli tutmanız gerekir.
Gübre
Lobelyayı organik gübreyle besleyebilirsiniz; ancak epey iştahlı bir bitki olduğundan çoğu kişi bu bitkiyi iki haftada bir sıvı gübreyle beslemeyi tercih eder.
Lobelya Türleri
Bu bitkinin çoğu türüne “lobelya” adı verilmiştir. Bazıları dayanıklı, çok yıllık bitkilerdir, bazıları ise daha hassas, az dayanıklı kültivarlardır. Lobelyanın renk skalası oldukça geniştir. Yetiştirmek istediğiniz türe göre seçim yapmak size kalmıştır. Bilinen lobelya türlerinden bazıları şunlardır:
- Cardinal flower(Lobelia cardinalis): Kırmızı çiçekleri olan ve dimdik büyüyen bu dayanıklı, çok yıllık tür sinekkuşlarının gözdesidir. Kolaylıkla yeniden tohumlandığı bilinir.
- Great lobelia (Lobelia siphilitica): Mavi çiçekleri olan ve dimdik büyüyen bu dayanıklı tür de çok yıllık olarak yetiştirilmektedir.
- Lobelia erinus“Laguna”: Mavi çiçekleri olan bu narin çok yıllık tür tırmanıcı bir kültivar sayılır. Bu tür, bitki yetiştiricileri tarafından, yazın kavurucu sıcaklarına diğer tırmanıcı lobelya türlerinden daha dayanıklı olacağı düşünülerek yetiştirilmiştir.
- Lobelia erinus“Alba”: Beyaz çiçekleri olan bu nadir, çok yıllık bitki, tırmanıcı bir tür olma özelliğine sahiptir.
- Lobelia erinus “Lilac Fountain”: Eflatun-pembe tonlarda çiçekleriyle göz dolduran bu narin, çok yıllık tür, tırmanıcı bir bitkidir.
- Lobelia erinus “Rosamund”:Bordo-kırmızı tonlarda çiçekleriyle etrafı büyüleyen, narin, çok yıllık bir bitki olduğu bilinen bu eşsiz tür tırmanıcı bir bitkidir.
Lobelyanın Soğuk İklimlerde Kullanımı
Tırmanıcı bir bitki oluşu, gür çiçekleri ve hem güneşe hem de gölgeye karşı toleranslı olması, tek yıllık olarak yetiştirilen lobelyayı oldukça kullanışlı, ideal ve çok yönlü kılar. İşte, lobelyanın soğuk iklimlerin arazilerinde yaz boyunca kullanılabileceği alanlardan bazıları:
- Çiçeklenen bir yer örtücü olarak
- Kayalık bahçelerinde
- Genellikle mavi çiçekli lobelyalar kırmızı renkli salvia (ateş çiçeği/ Salvia splendens) ve beyaz petunyalarla (Petunia x hybrida) birlikte yetiştirilir. Bu harika çiçekler birlikte aranjman yapıldığında oldukça hoş bir etki yaratır.
- Beyaz çiçekli lobelyalar, yalnızca beyaz renkli bitkilerden oluşan, özel olarak tasarlanan bahçeler (moon garden) için biçilmiş kaftandır.
- Lobelyalar askılı sepetlere ve verandaya konabilecek büyük, süslü saksılara da çok yakışır.
- Birkaç tane lobelya fıçı vb. tarzda hazırlanan özgün ve yaratıcı saksılara yerleştirilip balkona veya verandaya taşınabilir. Lobelya, tırmanıcı bir tür olduğundan çok geçmeden zarafetle içinde bulunduğu saksının kenarlarından süzülecektir.
- Benzer şekilde, lobelyalar, bir süre sonra kenarlarından taşıp olağanüstü bir görünüm sergileyecekleri çiçekliklere dikilebilir; lobelyaların arkasına dikilebilecek “Victoria Blue” türü salvia bitkisi (Salvia farinacea“Victoria Blue”) gibi daha uzun boylu türler de manzarayı çok daha etkileyici ve bütüncül bir şekle sokacaktır.
- Lobelyalar evlerin girişindeki patikaların kenarlarına dikilebilir.
- Lobelyalar, kısa boylu bir bitki olarak çayır süt otu (Asclepias syriaca) gibi uzun boylu türlere eşlik etmek üzere kelebek bahçelerine dikilebilir.
