Yemek pişirmek, temizlik yapmak, yemek yapmak, bir şeyler içmek ya da sohbet etmek gibi aktivitelerin pek çoğunu mutfakta gerçekleştiririz. Bu nedenle, şık ve işlevsel bir mutfak olmazsa olmazımızdır. Mutfak tasarımınız ne tarzda olursa olsun mutfak düzeni ve yerleşimi kilit noktalardır. Sizin için hazırladığımız, kaçınılması gereken yanlışlardan ve işe yarar dizayn ipuçlarından oluşan bu yazıyı dikkatle okumanızı tavsiye ederiz. Böylece, siz de pratik ve zarif bir mutlak tasarımı elde edebilirsiniz.
İçeriğimize göz atmadan önce, her ne kadar ekonomik öneriler sunacak olsak da, hayalinizdeki mutfağa kavuşmak için biraz nakde ihtiyacınız olabileceğini belirtmekte fayda var.
Mutfak Üçgeni Engelleri
Mutfak tasarımı uzmanları, eviye, buzdolabı ve fırından oluşan grubu “mutfak üçgeni” şeklinde adlandırır. Bermuda Şeytan Üçgeni kadar nam salmış olmasa da, mutfak üçgeni, kusursuz bir çalışma alanı oluşturur. Bu nedenle, bir mutfak üçgeni tasarlamak özenli bir planlama süreci ve söz konusu eşyalara doğrudan ulaşım gerektirir. Bu üç eşya arasından özellikle eviye, en fazla kullanılan bölümdür. Yine de, üçgeninizin fırına, buzdolabına ve tezgahtaki kullanım alanına da doğrudan erişimi olmalıdır.
Doğal olarak, lavabonuzun su tesisatına yakın olması gerekir. Bazen, boruların yerleşiminden dolayı eviyeler olabilecek en kötü yerlerde tasarlanır. Şayet mutfağınızda da böyle bir durum söz konusuysa su tesisatını, eviyeyi ideal bir yere monte etmesi için bir tesisatçı ile anlaşabilirsiniz.
Mutfağınızın genişliği ya da yerleşimi fark etmeksizin (L-şeklinde, Gale tarzı, U-şeklinde veya ada mutfak), çalışma alanı üçgenindeki eşyaların toplam ayakların kapladığı alan en az 3, en fazla ise 7 metre olmalıdır. Çalışma üçgeni çok dar olduğunda insanlar birbirlerine çarpabilir. Çok geniş olduğunda ise yemek hazırlamak bezdirici bir işe dönüşecektir.
Kıymeti Bilinmeyen Depolama Alanı
Doğal olarak, mutfaklarda pek çok eşya olur. Bilhassa dolaplarda duran, mutfak robotu ya da stand mikser gibi alışılmadık şekillere sahip eşyalar fazladan alan gerektirir. Eşyalarınıza kolaylıkla ulaşabileceğiniz bir yer bulmak bazen zorlaşabilir.
Ankastre gruplar pahalıdır ve kullanılan alan da kısıtlı olduğu için kaçınılması gereken büyük bir hata, mutfağınızda yeterince depolama alanı bulundurmamaktır. Küçük mutfaklarda bile bazen mevcut alan ziyan ediliyor; ancak akıllıca yapılmış bir mutfak düzenlemesi ile bu sorun aşılabilir.
Mutfağınız küçükse fazladan depolama alanı yaratmak için kartonpiyer yardımıyla ekstra uzun dolaplar monte edebilirsiniz. Dikkat çekici olması için kartonpiyere spot lambalar takabilir veya onu yapay bitkilerle süsleyebilirsiniz. Mutfak dolaplarınızı her zaman buzdolabının üstüne monte etmeyi tercih edin. Bu alanın kullanılmaması, büyük ve mevsimlik eşyalarınız için ayırabileceğiniz depolama alanının ziyanı anlamına gelecektir. Son olarak, alt dolaplarınızın arkada kalan bölümü boyunca raf monte edin. Böylece, yaklaşık yirmi beş santimlik fazladan bir depolama alanı oluşturabilirsiniz.
Tezgah Alanının Kısıtlı Oluşu
Mutfak tasarımıyla ilgili yapılan en büyük şikayetlerden biri tezgah alanının dar olmasıdır. Tezgahta yapılması gereken işleri ve sürekli orada duran eşyalarınızı düşününce mutfağınızda mümkün olduğunca geniş bir yatay alan yaratmak istersiniz. Bunun en kolay yolu L şeklindeki bir mutfak için ada veya kahvaltı barı satın almaktır.
Yetersiz Aydınlatma
Mutfak, evinizin yetersiz aydınlatmaya tahammül edemeyeceğiniz bölümüdür. Aydınlatma, yalnızca başarılı bir tasarım veya odanın atmosferi ile ilgili değildir. Düzgün aydınlatma özellikle bıçak ve benzeri mutfak gereçlerini güvenli ve sorunsuz bir şekilde kullanmak için elzemdir. Üstelik, mutfaktaki ışık ne kadar fazla olursa tasarımınızı o kadar iyi yansıtırsınız.
Mutfağınızda genellikle üç tip aydınlatma kullanmalısınız:
- Mutfağın yeterli derecede ışık alması için genel bir aydınlatma
- Mutfağınızda belirli aktiviteleri gerçekleştirmenize olanak veren aydınlatma
- Vurgu için kullanabileceğiniz aydınlatma
Mutfağınızdaki kullanım alanlarınızı gözden geçirip mutfağınızın her bölgesinin gerekli ışığı aldığından emin olun. Özellikle bu kullanım alanlarının hemen üstünü aydınlatmaya özen gösterin.
Mutfağınızın şıklığını ve işlevselliğini ortaya çıkarmak için sarkıt lambalar veya ikili, üçlü küçük boy spotlar tercih edebilirsiniz. Sarkıtlar mutfak lavaboları üzerinde göz alıcı görünürken spotlar kahvaltı barları veya mutfak adaları için idealdir. Belli başlı mutfak işleri için tezgahınızı yeterince aydınlattığınızdan emin olmak için mutfak dolabının altına takılan spotları da kullanabilirsiniz.
Mutfak Fayanslarını Özensiz Seçmek
Mevcut mutfağınızı yenilemek için bütçenizi gözden geçirirken veya tasarım yaparken mutfak fayansı bazen listenizdeki en son madde oluverir. Hatta daha kötüsü, bazen listeye bile yazılmadığı olur. Bu durum bir süreliğine paranızın cebinizde kalmasını sağlayabilir; ancak uzun vadede size epey zamana ve emeğe mal olacağı muhakkaktır.
Mutfağınızdaki bütün o buharı, suyu ve yağı düşünün bir! Mutfağınızı temiz tutmak için ocağınızın üstüne ve tezgah bölümüne fayans döşetmenin neden bu kadar önemli olduğunu anladınız mı şimdi? Boyanmış ya da duvar kâğıdı ile kaplanmış bir tezgah alanına sıçrayan yağı silmektense seramik, metal ya da plastik malzemeden yapılmış fayansları silmek daha kolaydır.
Yetersiz Havalandırma
En başarılı mutfak tasarımı bile ağır mı ağır yemek kokularıyla solar gider. Bir arkadaşınızın evine gidip dün akşam pişirilmiş olan balığın havada asılı kalan bayıcı kokusunu duyduysanız havalandırmanın önemini takdir edersiniz.
Cep dostu aspiratörler kirli, ağır havanın akımını kolayca sağlarken iyi bir havalandırma sistemi mutfağınızdaki havanın kalitesini artırır. Aynı zamanda, mutfağınızı temiz tutar ve eşyalarınızın ömrünü uzatır.
Maliyetli bir yatırım olmasına rağmen iyi bir havalandırma sistemi yemek pişirme ve yeme sürecini daha keyifli hâle getirir. Özellikle mutfağınız oturma odasına veya ailecek vakit geçirdiğiniz bir odaya açılıyorsa bu çok daha önemlidir.
Yanlış Mutfak Adası Seçimi
Söz konusu mutfak adaları olduğunda aklımıza, mutfağımızda bize fazladan depolama, yemek hazırlama ve servis bölümü sunacak bir alan gelir. Gelin görün ki, mutfak adaları bazen başlı başına yer ziyanıdır. Yanlış mutfak adası seçimi veya adayı mutfağın yanlış yerine koymak, bilhassa pek çok eşyanın yer aldığı kullanım alanında müthiş bir dağınıklık yaratabilir. Eviyenin, buzdolabının, fırının ve diğer belli başlı eşyaların önünde hareket etmeyi engelleyen bir kalabalığa sebep olan adalar, evinizde küçük çaplı bir İstanbul trafiğine yol açabilir. Bir mutfak adası en az 120 santimetre uzunluğa ve 60 santimetre derinliğe sahip olmalıdır. Ayrıca, çevresinde insanların kolayca hareket edip çalışmasına olanak verecek kadar alan gerektirir. Mutfak tasarımı uzmanları, mutfağınız en az 244 santimetre derinliğe ve 365 santimetre uzunluğa sahip değilse mutfak adasını aklınıza bile getirmemenizi öneriyor.
Geri Dönüşümü İhmal Etmek
Geri dönüşüm tüm dünya için gün geçtikçe daha elzem hâle gelirken mutfak tasarımında çöplerle uğraşmak, lavabonun altındaki dolaba çöp kutusu koymaktan çok daha fazlasını gerektiriyor. Çöplerinizin icabına verimli ve duyarlı bir şekilde nasıl bakacağınızı planlayın -mutfak tasarımınıza geri dönüşüm için çöpleri tasnif eden çöp kutularını dahil edin.
Yalnızca Son Moda Ürünler Tercih Etmek
Tam olarak tasarım hatası sayılmasa da en son çıkan mutfak trendleri ve yüksek kaliteli malzemeler tercih etmek her zaman iyi bir fikir değildir. Modaya uygun renkler ve dizaynların ömürleri kısa olur. Üstelik, en son çıkan mutfak gereçlerine yaptığınız dev yatırımların karşılığını hiçbir zaman alamayabilirsiniz. Bu nedenle, zamansız mutfak icatlarını ve eşyalarını tercih edin.
Mutfak Tasarım Uzmanlarını Devreye Sokmamak
Para biriktirmek için mutfak tasarımına başlamak sık yapılan bir hatadır; aksine, bunu yanlış yapıyorsanız size daha fazla paraya, zamana ve enerjiye mal olur. Profesyonel tasarımcılar, çağdaş fikirleri ve bilgi birikimleri ile ihtiyaçlarınızı belirleyip onları zevkinize ve bütçenize hitap eden verimli bir plana dönüştürmenizde size yardımcı olurlar.
