Petunya (Petunia spp.), hem bordür hem de saksılarda yetiştirilen en popüler bahçe çiçeklerinden biridir. Yediveren cinsi çiçek verir. Neredeyse her rengi vardır ama hakiki rengi mavidir. Geniş, trompet şeklinde çiçekleri ve tüylü ve bir nevi yapışkan yapıda dallı yaprakları vardır.
Petunya cinsi içerisinde çok fazla tür vardır ve çoğu melez olarak satılır. Tek ve çift çiçekliler, fırfırlı ve düz taç yapraklılar, çizgili, damarlı ve düz renkler, üst üste ve yan yana büyüme alışkanlığı olanlar ve kokulu olanlar.
Petunyalar hızlı büyüyen bitkilerdir. Tohumdan yetiştirildiğinde son don tarihinden sonra 12 hafta gibi bir sürede filizlenip dışarı ekilmeye hazır hale gelir, ilkbaharın sonlarında da tam boyutlarına ulaşırlar.
Petunya Çiçeğinin Anlamı
Petunya çiçeği umudu kaybetmemeyi simgeler. Petunyanın anlamı umuttur.
Petunya Bakımı
Petunyaların çiçek açma sezonu aslında yazdır ancak ilkbaharda da çiçek açmaya başlayabilir ve sıcaklık düşüp don gelene kadar sonbaharda da çiçek açmaya devam edebilirler.
Ekstrem yaz sıcakları çiçek açmada geçici duraklamaya neden olabilir. Daha eski petunya türlerinde genellikle çiçek açmanın devam edebilmesi için ölü çiçeklerin toplanması gerekir.
Daha yeni türlerin çoğunda ise ölü çiçeklerin toplanmasına gerek yoktur ama yapılırsa çiçek açma verimleri en üst noktaya çıkacaktır.
Petunyalar büyüme döneminde (ilkbahar-sonbahar) düzenli olarak sulanmaya ve besin verilmesine ihtiyaç duyar. Ancak ekstrem hava koşullarından korunmaları faydalı olacaktır. Örneğin saksıdaki bitkileri korunaklı bir alana taşıyabilir veya bahçe yatakları üzerine geçici örtü yayabilirsiniz.
Işık
Çoğu petunya türü tam güneş ışığını tercih eder, yani çoğu gün en az altı saat doğrudan güneş ışığı almak ister. Ancak yaz sıcağında kısmen gölgede kalmaları (özellikle güçlü ikindi güneşinden uzakta) tazelenmelerini ve daha fazla çiçek açmalarını sağlar.
Toprak
Petunyalar drenajı iyi, hafif ve verimli toprağı tercih eder. Drenajı iyi olduğu müddetçe pek çok toprak tipini tolere edebilir. Ayrıca, pH’ı hafif asidik olan toprağı sever.
Su
Pek çok yıllık çiçekli bitki gibi petunyalar da uzun süreler kuru kalmayı sevmez. Ancak çamurumsu toprakları da sevmez çünkü köklerinin çürümesine neden olur. Ayrıca çok fazla sulandığında sapları daha uzun olur ve daha az çiçek açarlar.
Genel olarak, yağmur yağmadığında yatakları haftada bir kez 2 – 5 cm suya daldırmak yeterli olacaktır. Ancak bazı yayılan türler ve saksıda yetiştirilen bitkiler genellikle daha sık ve derin sulamaya ihtiyaç duyar. Toprağı 5 cm’den fazla kuru bırakmamaya çalışın.
Sıcaklık ve Nem
Petunyalar için ideal sıcaklık gündüz 15 – 24°C, gece ise 13 – 18°C’dir. 4-5°C’ye kadar düşük sıcaklıkları da tolere edebilirler ancak don ve dondurucu sıcaklıklarda bitki zarar görür ve ölür. Bu çiçekler için düşük ila orta nem düzeyi en idealidir.
Gübre
Petunyaları ekerken dengeli bir gübreyle besleyin. Toprağa bir miktar kompost ilave eklemek de faydalı olacaktır. Sonrasında ise temmuz ayında başlayarak çiçekli bitkiler için hazırlanmış sıvı gübre ile iki veya üç haftada bir besin verin, sonbaharda bitki bozulana kadar devam edin.
Yayılan türlerden bazılarına her hafta gübre vermek gerekir. Bu nedenle bitkinizin kendi bakım talimatlarına bakın.
Petunya Budama Nasıl Yapılır?
Genç petunyaları ekerken sapları keserek dallanmayı artırabilir ve bitkinin daha güçlü olmasını sağlayabilirsiniz. Ne kadar budanacağı bitkiye bağlı olarak değişir. Kısa ve bodur bir fidan ise 2-3 cm arası veya daha az budanır. Uzun ve ince bir fidan ise gövdesini yarı yarıya budayabilirsiniz.
Petunya Bitkisinin Tohumdan Yetiştirilmesi
Petunyalar genellikle fidanlıklardan satın alınır. Ancak belirli bir cinsi yetiştirmeye çalışıyorsanız petunyaları tohumdan yetiştirme zahmetine katlanmaya değer.
Tohumları yaşadığınız bölgede beklenen son don tarihinden en az 10 ila 12 hafta öncesinden çimlendirin. Petunyaların tohumdan ekilme adımları aşağıdaki gibidir:
- İnce tohumları nemli tohum çimlendirme karışımının üzerine serpin. Hafifçe aşağı doğru bastırın ancak toprağa gömmeyin çünkü çimlenmeleri için ışığa ihtiyaç vardır.
- Daha sonra kabı şeffaf filmle kaplayın ve sıcak ancak doğrudan güneş ışığı vurmayan bir yere yerleştirin. 7 ila 10 gün içinde filizlendiklerini göreceksiniz.
- Fideler çıktıktan sonra filmi çıkarın.
- Fidelerde üç yaprak çıktıktan sonra dışarı taşınmaya hazır hale gelene kadar kendi saksılarına dikebilirsiniz.
Yaygın Zararlılar ve Bitki Hastalıkları
Petunya bitkisini yaprak bitleri, pire böcekleri, sümüklüböcek ve salyangoz gibi gövde ve yapraklar üzerinde beslenen bazı zararlı böcekler sarabilir. Genellikle hortumla su püskürterek bu zararlı böcekleri bitkiden uzaklaştırmak mümkündür. Ancak istila ciddiyse ve çiçeklenmeyi engelliyorsa bir böcek ilacı kullanabilirsiniz.
Petunyalar özellikle yağmurlu iklimlerde yetiştirildiğinde kurşuni küf gibi mantar hastalıklarına yatkın olurlar. Nemli koşullarda yaşıyorsanız nem tolerasyonu yüksek türleri tercih edin.
Petunyalarda Sık Görülen Sorunlar
Petunyalar sıkça çiçek açan, bakımı kolay bitkilerdir ancak zaman zaman kontrol altında tutulması gereken bazı sorunlar olabilir.
Çiçeklerin veya Yaprakların Solması
Petunyaların çiçeklerinin veya yapraklarının solmasının pek çok nedeni olabilir ancak çoğunlukla çok az ya da çok fazla sulamaktan kaynaklanır. Toprağı kontrol edin, nemli değilse petunyalarınızı sulayın. Nemli ise sulama aralarını açın.
Gövdelerin İnce Uzun Olması
Petunyaların gövdeleri genellikle ince uzun şekilde gelişir ancak ölü çiçekleri düzenli olarak temizleyerek bu sorunu kolayca çözebilirsiniz. Bu yöntem çözüm sağlamazsa gövdeleri 5 – 8 cm uzunluğa kadar budayabilirsiniz, böylece yeniden büyüdüğünde bu kadar uzun olmayacaktır.
Petunya Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Petunya Çiçeğinin Bakımı Kolay mıdır?
Petunyaların bakımı gerçekten çok kolaydır! Onlara bol güneş ışığı ve düzenli olarak su verin, onlar da size bol bol çiçek açarak teşekkür edecektir.
Petunya Çiçeğini Evde Yetiştirebilir miyim?
Petunyalar bol güneş ve suya ihtiyaç duydukları için genellikle dışarıda yetişse de aynı koşullar sağlanarak evde de yetiştirilebilir. Onları çok güneş alan bir pervaza koyun ve sulamayı ihmal etmeyin. Yıllık bitki olarak dışarıda olduğundan daha uzun yaşayabilirler.
En iyi çiçek rengini elde etmek için onları birkaç günde bir çevirerek her yerinin eşit şekilde güneş almasını sağlayın.
Petunyalar Ne Kadar Yaşar?
Çoğu iklimde petunyalar yıllık bitki olarak tek sezon yaşar. Ancak bazı sıcak iklimlerde petunyalar birkaç sezon hayatta kalabilir.
