Evde Şans Bambusu Yetiştirme ve Bakımı

Şans bambusu göz alıcı biçimi, kıvrımlı yapısı veya örgülü gövdesiyle heykelleri andıran bir zarafet sergiler. Bu özel bitkilere, ideal bir Feng Shui dengesinin yakalanmak istediği işyerlerinde, ofislerde, evlerde ve çalışma masalarında sıklıkla yer verilmektedir. Bu bitkiler, gövdelerinin bir ok gibi dimdik ve muntazam büyüyeceği şekilde yetiştirilebilirler. Yeşil renkteki, sade görünümlü, küçük, sarkık yapraklarıyla şans bambuları bulundukları her ortama mükemmel bir şekilde uyum sağlarlar.

Bir zamanlar anavatanı Afrika olan şans bambusu günümüzde profesyonel bitki yetiştiricileri tarafından gövdeleri çok çeşitli şekiller sergileyecek şekilde örüldükten, büküldükten ya da gövdelerine kıvrımlı bir görünüm verildikten sonra Tayvan’dan veya Çin’den dünyanın farklı yerlerine gönderilmektedir. Şans bambusu fiziksel olarak klasik bambuya benzemesine ve onun gibi büyümesine rağmen onunla yakından uzaktan akrabalığı yoktur. Bu eşsiz bitki, esasında bir sukulent sayılır. Şans bambusunun evcil hayvanlara şans getirme ihtimali olmadığını aklınızda bulundurmalısınız; zira bu bitki kediler ve köpekler için zehirlidir.

Şans Bambusu Bakımı

Şans bambusunun, özellikle de armağan olarak verildiğinde yetiştiricilerine şans ve talih getirdiği söylenir. Bitkinin bu enteresan ismi gövde sayısı ile de ilişkilendirilmektedir. Örneğin, üç gövdeli bitkilerin sağlık ve mutluluk getirdiği, sekiz gövdeli olanların ise refah ve başarıyı temsil ettiği düşünülmektedir.

Şans bambusu, neredeyse tamamen dayanıklı olmak gibi hak edilmiş bir üne sahiptir. Ne var ki, bitkinizin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için yeterince ışık, su, ideal toprak karışımı, gübre ve uygun sıcaklık gibi belli şartların yerine getirilmiş olması gerekir. Bunun haricinde, şans bambusunun boynunu bükmesi hemen hemen imkânsızdır. Bu da onu acemi bitki yetiştiricileri ve bitkilerini sulamayı unutanlar için harika bir bitki haline getiren bir detaydır. Bu işe baş koyduysanız şans bambunuza dilediğiniz şekli vermeniz de mümkündür. Elbette, bunun için bolca zaman ayırmanız ve sabırlı olmanız gerekir.

Işık

Söz konusu ışık olduğunda şans bambularının tercihi parlak, dolaylı güneş ışığından yanadır. Yağmur ormanlarındaki ağaçların gölgesinde büyümeleri, tam da böyle bir etkiyi verebilir. Bitkinizin yapraklarının kuruyup solmaması için direkt güneş ışığından kaçınmalısınız. Bu bitkiler fazla ışıktan ziyade az ışığa daha iyi tolerans gösterebilirler. Şayet bitkinizin yaprakları sarkarsa ya da renkleri solarsa daha fazla ışık almasını sağlamalısınız.

Toprak

Şans bambusu iyi drene edilmiş, verimli toprak karışımlarında güzelce büyüyebilir. Toprak nemli tutulmalı, ancak fazla sulanmamalıdır. Buna ek olarak, bu bitki, mütemadiyen en az 2-3 santimlik suyun içinde durduğu müddetçe, çakıl taşlarıyla veya suyla dolu bir vazoda bekletildiği zaman serpilebilir.

Sulama

Şans bambusu klor ve musluk suyunda sıklıkla rastlanan diğer kimyasallar konusunda epey hassastır. Bu nedenle, şans bambunuzu yalnızca içme suyuyla, arıtılmış suyla ya da içerisindeki klorun buharlaşması için 24 saatliğine dışarıda beklettiğiniz musluk suyuyla sulamanız iyi bir fikir olabilir. Sağlıklı bir şans bambusunun kökleri kırmızı renktedir. Dolayısıyla, cam vazonuzda yüzen kırmızı kökler gördüğünüzde şaşırmamalısınız. Bitkinizi suyla dolu bir vazoda yetiştirecekseniz olası hastalıkların ya da kötü kokunun önüne geçmek adına haftada bir defa suyunu değiştirmeniz önerilir.

Isı ve Nem

Tahmin edebileceğiniz gibi, şans bambuları 18 ila 32 santigrat derece arasında seyreden, ılık havaları tercih ederler. Bitkinizi cereyandan ya da sıcak veya soğuk havadan uzak tutmalısınız. Ayrıca, onu bir klimanın, radyatörün ya da rüzgârlı bir pencerenin kenarına da koymamalısınız. Şans bambunuz için ortalama nem düzeyi idealdir. Bu nedenle, evinizin nem düzeyini artırmak konusunda ekstra bir çabaya girişmeniz gerekmez.

Gübre

Çoğu şans bambusu için ayda bir damlatılacak bir damla sıvı gübre yeter de artar bile! Suyun içinde büyüyen bitkiler de yoğunluğu çok az olan, sıvı bir gübreyle yalnızca iki ayda bir gibi bir sıklıkta beslenmek isterler. Alternatif olarak, şans bambuları için özel olarak formüle edilmiş olan gübreleri de tercih edebilirsiniz.

Budama

Karmaşık görünümüne rağmen şans bambusu, düzgün durması için bitki teli kullanımı gerektiren ve itinayla budanması gereken bonzailer gibi budanıp şekle sokulmaz. Budama, şans bambunuzu sağlıklı tutmanız için muhakkak uygulamanız gereken yöntemlerdir biridir. Zamanla, çoğu bitki ağırlaşır veya dolaşık kısımların şekli kaybolmaya başlar; fakat budama, bu tür istenmeyen durumları kontrol altına almak için bire birdir. Genel anlamda, şans bambunuzun ana gövdesini budamanız iyi bir fikir sayılmaz. Bunun yerine, steril bir makas yardımıyla sürgünlerini kesmeniz gerekir. Sürgünleri, ana gövdenin 4-5 santimine ulaşıncaya kadar köklerinden kesebilirsiniz. Yeni fışkınlar çok geçmeden belirecektir. Bitkiniz ise sonrasında çok daha gür hale gelecektir. Yeni kısımların büyümesine engel olmak için kesik ucu gaz yağına batırabilirsiniz.

Şans bambusuna budama işlemi ile şekil verilmez. Bitkiye şekil vermek için gövde kısmı, bir ışık kaynağının önünde döndürülür. Bu da bitkinin doğası gereği ışığa doğru büyümesini sağlar. Profesyonel bitki yetiştiricileri karakteristik kıvrımlı şekilleri ortaya çıkarmak için gövdeleri genellikle yan çevirirler. Ne var ki, bu işlemi evde gerçekleştirmek, doğru yöntemi uyguladığınızdan emin olana kadar sabretmeniz ve bolca zaman harcamanızı gerektirecek, meşakkatli bir iştir. Bu işlem, bitkilerin büyüme hızları dikkatle takip edildiği sürece üç tarafı kapalı olan bir kutunun altına konmaları, ardından da yavaş yavaş ve düzenli olarak döndürülmeleri ile gerçekleştirilebilir.

Şans Bambusunun Çoğaltılması

Şans bambunuzu dilediğiniz zaman yeni bitkiler elde etmek ya da arkadaşlarınıza şans getirecek bir armağan vermek için sap kesme yöntemiyle çoğaltmanız mümkündür. Yine de, çoğaltacağınız zaman elde edeceğiniz bitkinin köklerinin satın alacağınız bir bitkiyle aynı şekle sahip olmayabileceğini bilmelisiniz.

1. Temiz, keskin bir budama makası yardımıyla üzerinde en az bir tane yaprak düğümü bulunan ana gövdenin bir kısmını kesip yumruları ortaya çıkarmak adına yaprakları budayın.
2. Kestiğiniz kısmı, altını tamamen kaplayacak kadar arıtılmış suyla dolu bir saksıya yerleştirin.
3. Kırmızı renkli köklerin gelişimini gözlemlerken suyu sürekli olarak tazeleyin ve temiz tutun. Kökler yaklaşık 30 gün içerisinde oluşacaktır.
4. Kökler belirmeye başladığında gövdeyi su ve çakıl taşlarıyla dolu dekoratif bir vazoya veya toprakla dolu bir saksıya yerleştirin.

Yaygın Görülen Haşereler

Şans bambusu diğer tropikal ev bitkileriyle aynı haşere sorunlarını paylaşır. Bu tür sorunları, haşereleri elle ayıklayıp atmak gibi basit yöntemlerle çözebileceğiniz gibi diğer ev bitkilerinizde rastladığınız sorunları çözmek için kullandığınız yöntemlere de başvurabilirsiniz. Şans bambusuna pamuklu bitler, yaprak bitleri ve akarlar dadanabilir. Haşerelerden ve küf sorununa işaret eden beneklerden kurtulmak için bitkinizin tamamını içeriği büyük oranda doğal olan bir sıvı bulaşık deterjanıyla yıkayıp suyla iyice durulamanız bile mümkündür.

Şans Bambusunda Yaygın Görülen Sorunlar

Şans bambusu genellikle sorunsuz ve uyumlu bir bitki olmasına rağmen bitkiniz büyürken hazırlıklı olmanızı gerektirecek birkaç problem mevcuttur. Bu problemler genellikle bitkinin bakımında ve yetiştirilmesinde tercih edilen suyun kalitesiyle ilgilidir. Kaliteli bir su kullanmak ve suyu ihtiyaç halinde hemen değiştirmek aşağıdaki sorunları en aza indirgemek konusunda faydalı olabilir.

Yaprakların Uç Kısımlarının Kahverengileşmesi

Klorlu veya yüksek oranda kimyasal madde barındıran sular evvela yaprakların uç kısımlarının kahverengileşmesine, çok geçmeden de bitkinin ölmesine sebep olabilir. Temiz, keskin bir makasla hastalıklı yaprakları budayabilirsiniz. Suyun içinde yüzen solmuş yaprakları da almalısınız; zira zamanla çürüyüp bakterilere davetiye çıkarabilirler.

Köklerin Kararması

Bir bitkinin köklerinin kararması pek çok sorundan kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda yapılacak en ideal şey, küçük, temiz bir budama makasıyla kararan kökleri derhal kesmek ve gövdeleri taze suyla dolu bir başka saksıya almaktır. Sağlıklı bir şans bambusunun kökleri kırmızı ya da turuncu renkte olmalıdır.

Algler

Suyun içinde alglerin belirmeye başladığını görürseniz  bunun nedeni muhtemelen bitkiyi, ışığı geçirip alglerin oluşmasına sebebiyet verecek şeffaf bir vazonun içinde büyütüyor olmanızdır. Bu durumda, vazoyu, içi pırıl pırıl olacak şekilde temizlemeniz yeterli olacaktır. Bunun için, olabildiğince doğal bir içeriğe sahip bir sıvı bulaşık deterjanı kullanmanız gerekir. Alglerin sürekli bir problem haline gelmesini istemiyorsanız ışık geçirmeyen, mat bir kaba geçiş yapmak isteyebilirsiniz.

Yaprakların Sararması

Şans bambusunun yapraklarının sararması bitkinin fazla güneş aldığına veya fazla gübrelendiğine işaret ediyor olabilir. Bitkinize verdiğiniz gübre miktarını azaltmalı ve onu nispeten gölgelik bir yere taşımalısınız.

Yaprakların Kahverengileşmesi

Şans bambusunun yapraklarının kahverengileşmesi genellikle kurak havadan veya kirli sudan kaynaklanmaktadır. Bitkinize düzenli olarak su püskürterek nem oranını biraz artırabilirsiniz. Saksısında doğru miktarda su kullandığınızdan emin olmanızda yarar vardır.

Gövdelerin Çürümesi

Bambunun gövdeleri küflenmeye, gevşemeye ya da kararmaya başlarsa muhtemelen onları kurtarmak için çok geç kalınmış demektir. Bu durum ayrıca köklerin büyük ihtimalle çoktan çürümüş ya da çürümek üzere olduğu anlamına gelir. Gövdelerin çürümesine sebep olan pek çok etken vardır. Suyun kalitesiz oluşu, bir tür mantar veya baştan beri bitkinin üzerinde gelişen bakteriler bunlara örnektir. Çürüyen gövdeler yakınlarındaki diğer gövdeleri de çürütebilir. Bu nedenle, en makul seçim, gövdelerden bir an evvel kurtulmaktır. Sağlam gövdeler kalmışsa suyu değiştirmeli ve saksının içindeki taşları çıkarıp yerlerine yenilerini koymalısınız.

Sıkça Sorulan Sorular

Şans Bambusunun Bakımı Kolay mıdır?

Şans bambusu, kaliteli bir suyun içerisinde yetiştirdiğiniz sürece bakımı son derece kolay olan bir bitkidir.

Şans Bambusu Ne Kadar Hızlı Büyür?

Şans bambusu orta hızda büyümektedir. Altı ay içerisinde boyu 50 santime kadar uzayabilir. Kapalı ortamda bu bitkinin boyu en fazla 90 santime kadar çıkabilir; fakat evde yetiştirilen bazı şans bambularının 1,5 metreye kadar uzayabildikleri bilinmektedir.

Şans Bambusu Ne Kadar Yaşar?

Şans bambusu kısa ömürlü bir bitkidir ve ancak 1-2 yıl kadar yaşayabilir. Ne var ki, toprakla dolu yeni bir saksıya taşıdığınız takdirde bitkiniz birkaç yıl daha yaşayabilir.