Tarhun (Estragon) bitkisi, papatyagiller familyasına ait olması ile sizi şaşırtabilecek, çok yıllık bir yabani ot türüdür.
Tarhunun esasen iki çeşidi bulunmaktadır. Fransız tarhunu daha yaygındır ve kolay bulunur ve Rus tarhununa kıyasla daha güçlü, keskin bir tadı vardır. Fransız tarhunu (Sativa alt türü) özellikle ilginizi çekebilecek bir türdür.
Bu bitkinin uzun, açık yeşil renkli yaprakları vardır; boyu ise 60-90 santimetreye kadar uzayabilir. Tek bir bitki, bolca yaprak elde etmek için yeterli olacaktır.
Tarhun otunun anavatanı Avrupa’nın ılıman bölgeleridir. Güneşli veya kısmen gölgeli bir yerde, iyi drene edilmiş toprakta dayanıklı ve fazla bakım gerektirmeyecek şekilde büyüyebilir.
İlkbaharın ılıman havalarında serpilen bu eşsiz bitki aşırı derecede sıcak iklimlerden hiç hazzetmez.
Tarhun Otu Nasıl Yetiştirilir?
Tarhun otu pek de gösterişli bir bitki sayılmayabilir; fakat lezzetlidir, bakımı kolaydır, dayanıklıdır ve kuraklığa karşı da tolerans gösterebilir.
Fransız tarhunu kısır (dölsüz) çiçekler üretir; bu nedenle onu bahçenizde tohumdan yetiştirmeniz mümkün değildir. Bu otu yetiştirmek istiyorsanız genç bir bitki satın almalı ya da arkadaşınızın veya komşunuzun bitkisinden evde yetiştirmek üzere sap kesmelisiniz.
Tarhununuzu ilkbahar mevsiminin başlarında dikmek en lezzetli yapraklara kavuşmanızı sağlayacaktır. Bitkinizin sıcak iklimlerde çok fazla doğrudan ışık almaması elzemdir. Toprağının ise kumlu ve iyi drene edilmiş olması gerekir.
Işık
Diğer pek çok yabani otun aksine Fransız tarhunu sıcak iklimlerde doğrudan güneş almayı pek sevmez. Aşırı derecede sıcak bir yerde yaşamadığınız sürece tam güneş sorun teşkil etmez; aksi halde bitkinizin dolaylı olarak güneş alacağı şekilde ağaçların gölgesinde ya da yalnızca sabah güneşine maruz kalarak büyümesi gerekir. Yüksek dereceli sıcaklıklardan ziyade ılıman havalar bu bitki için idealdir.
Toprak
Tarhun otu ıslaklıktan pek hoşlanmaz. Kuraklığa karşı direnç gösterebilen bu yabani ot en verimli şekilde büyüyebilmesi için iyi drene edilmiş, kumlu ve hafif bir toprağa ihtiyaç duyar. Verimli, asidik, nemli bir toprak bu bitkinin doğru düzgün büyüyememesine, köklerinin çürümesine ve yalnızca belli belirsiz bir tat üretmesine neden olur.
Sulama
Tarhununuzu ne kadar sulayacağınız hava koşullarına ve bitkinizin olgunluk derecesine göre değişiklik gösterir.
Genç bir tarhun bitkisi, uzun süreli sıcaklık ve kuraklıklarda dönüşümlü olarak sulanmak ister. Olgun bir tarhun için ise birkaç günde bir az miktarda sulama yeterli olacaktır.
Bu bitkiler kuru toprakla baş edebilirler ve büyümelerine olumsuz etki edeceği ve tat yoğunluğunu azaltacağı için aşırı derecede sulanmamaları gerekir. Tarhun otu az miktar su ile idare edebilse de fazlasıyla kuru bırakılması yapraklarının gelişimini etkileyebilir.
Isı ve Nem
Bu dayanıklı bitki ısı konusunda fazla mızmız davranmaz. Hava aniden soğusa bile büyümeye devam edebilir. Önemli olan, tarhunun aşırı sıcaklıktan ve güneş ışığından hoşlanmadığını ve yüksek nem oranında verimli bir şekilde büyüyemediğini bilmenizdir.
Kışın aşırı soğuklarda bitkiniz kökten uca kuruduğunda ve durgunluk dönemine girdiğinde köklerini korumak adına etrafını malçlayabilirsiniz.
Gübre
Tarhun otunun serpilmek için gübreye ihtiyacı yoktur. En iyi tat, bu bitki besin değeri düşük olan bir toprağa dikildiğinde elde edilecektir. Yine de bir miktar gübrenin yararlı olacağını düşünüyorsanız yalnızca ilk dikim aşamasında çok amaçlı bir gübre türünü tercih edebilirsiniz.
Tarhun Otunun Çoğaltılması
Fransız tarhunu yalnızca çoğaltılarak ya da gelişmiş bir bitkinin satın alınmasıyla yetiştirilebilir. Bu ot pek fazla çiçeklenmez. Çiçeklendiği zaman da kısır çiçekler üretir. İlkbaharın sonlarında ya da yazın başlarında mevcut bir bitkiden sap almanız mümkünse güzel ve sağlıklı bir bitki yetiştirebilirsiniz.
En iyi sonucu almak için genç bir sap belirleyin ve sapın 5-6 santimetrelik bir kısmını kesin. Bitkinin yapraklarını koparın. Ardından, sapı köklendirme hormonuna daldırdıktan sonra nemli bir toprağa alın.
Kök bölme tekniğinden de yararlanmanız mümkündür. Bu işlem için en uygun zaman kışın sonlarıdır. Kök yumrunun yarısını kesip böldüğünüz kısmı taze toprakla dolu bir saksıya ya da doğrudan toprağa ekmelisiniz.
Mahsul Toplama
Çok yıllık bir yabani ot olan Fransız tarhununun mahsulü yazın sonuna kadar (genellikle mayıs ayından ağustosun sonuna kadar) toplanabilir. Ne var ki, ilk donlar yaklaşmadan minimum bir ay öncesinde yaprakların hepsini toplamış olmanız gerekir.
Sapların uzunluğu yaklaşık olarak 15 santimetreye vardığında mahsul toplamaya başlayabilirsiniz. Büyüme döneminin zirvesinde bitkinin en üst kısmını budamayı sürdürerek topladığınız yaprakların en güzel tadı sunmasını garantileyebilirsiniz. Bu işlem ayrıca bitkinin gür ve bereketli bir şekilde büyümesine destek olacaktır.
Yaprakları tazeyken kullanırsanız daha fazla verim alabilirsiniz. Yine de, çok uzun süre açıkta bırakmadığınız sürece yaprakları kurutmanız halinde de iyi bir sonuç alabilirsiniz.
Saksıda Yetiştirme
Tarhun otu saksıda büyütülebilir. Ne var ki, kıvrımlı kökleri çabucak büyüdüğünden bu bitki saksıda ancak iki-üç yıl verimli bir şekilde büyüyebilir. Ardından ise derhal toprağa dikilmesi gerekir. Seçtiğiniz saksının köklerin rahatça yayılmasına olanak verecek genişlikte olduğundan da emin olmalısınız.
Saksıda yetiştirmeye başladığınız tarhununuzu dışarıya almak için ilkbaharın başlarına kadar beklemeniz gerekir.
Bitkiyi bölmeden ve saksısını değiştirmeden evvel fazlasıyla kök salmış hale gelmesine izin vermeniz tadını kaybetmesine neden olacaktır. Bu nedenle, bitkinizin saksısından çok fazla taşmasını beklemeden harekete geçmelisiniz.
