Tül Kuşkonmaz Bakımı ve Çoğaltılması

Tül kuşkonmaz pek popüler bir ev bitkisi sayılmaz. Ne var ki, yumuşacık, açık renkli yaprakları ile etrafa güzellik saçan bu bitki evde de mükemmel bir şekilde büyütülebilir. Kuşkonmazın sıcak bölgelerde açık havaya kolaylıkla adapte olduğu bilinmektedir. Hatta, böyle yerlerde bu şahane bitki kıvrılarak büyür ve istilacı bir türe dönüşebilir. Kuşkonmaza kapalı alanda bakıldığı takdirde bitkinin güzel bir gelişim sergilemesi için gür ve yoğun yapısının mümkün olduğunca korunması gerekir. Bu sayede, dantele benzer yaprakları büyüleyici bir öbek oluşturacak kadar büyür.

Tül kuşkonmaz eğreltiotuna oldukça benzer bir yapı sergiler. Oysaki bu bitki Liliaceae (Zambakgiller) familyasına aittir ve lale, güngüzeli çiçeği, güzelhatun çiçeği ve hosta çiçeği gibi zambak türlerinin akrabasıdır. Tül kuşkonmazın çok sayıda harika özelliği vardır. Gelin görün ki, bu eşsiz bitki tedbirli bir bakım gerektirir. Sıcak ve nemli bir iklime sahip yerlerde dış mekânlara dikildiği sürece tül kuşkonmaz çabucak serpilir. Florida, Teksas ve Hawaii’de bu bitki istilacı bir tür olarak kabul edilir. Tül kuşkonmaz çocuklar ve evcil hayvanlar için zehirlidir.

Tül Kuşkonmaz Bakımı

USDA tarafından belirlenen iklim kuşağına göre 9 ve üstü numaraya sahip bir bölgede (ABD’nin güneydoğu eyaletleri) yaşıyorsanız tül kuşkonmazı açık havada diktiğiniz sürece uzun ömürlü olacaktır. Diğer iklim kuşaklarında/bölgelerde ise bu bitki yıllık olarak dikilebilir veya bir ev bitkisi olarak iç mekânda tercih edilebilir. Tül kuşkonmaza dış mekânlarda da tırmanıcı bir bitki olarak bakılabilir. Bu bitki, saksısından uzattığı narin başıyla balkonları şenlendirebilir. Hava soğuduğunda ise bitkinin içeri alınması gerekir.

Tül kuşkonmazın “yaprakları” esasında ufacık dallardır. “Cladophyll” adı verilen bu küçük dallar düz bir yapıya ve yaprağa benzer bir görünüşe sahiptir. Olgunlaşan kuşkonmaz bitkileri ağaçsı bir görünüme kavuşur ve dallarında sivri dikenler çıkmaya başlar. Dolayısıyla, solan kısımları budarken dikkatli olmanızda fayda vardır. Yaşlı bir bitkiyi budamayı düşünüyorsanız da bahçıvan eldiveni takmanız gerekir. Bulunduğu yeri sevdiği sürece tül kuşkonmaz küçük çiçekler ve meyveler üretebilir. Kuşkonmazınızı çoğaltmak için bu meyveleri ekebilirsiniz.

Tül kuşkonmazın bakımı pek fazla zorluk içermez. Bununla birlikte, evde bakıldığı takdirde bitkinizin çoğu ev bitkisinin kâbusu olan illetlerden, özellikle de akarlardan ve yaprak bitlerinden muzdarip olması mümkündür. Böcek öldürücü bir sabun etkili bir çözüm sunabilir.

Işık

Her ne kadar ışığa daha fazla uyum sağlasa da tül kuşkonmaz ağırlıklı olarak gölgede kaldığında serpilir. Bitkinizi doğrudan ve parlak güneş ışığından uzak tutmalısınız.

Toprak

Tül kuşkonmaz bitkinizi gevşek, iyi drene edilmiş bir toprak karışımına dikmeniz gerekir. Şayet ona dış mekânda bakacaksanız da bitkinizi kısmen asidik olan verimli, iyi drene edilmiş bir toprağa dikmelisiniz. Bu bitki genellikle ortalama toprak şartlarına iyi tolerans göstermektedir.

Sulama

Bir tül kuşkonmazı sulu bırakmak emek ister ve bu bitki nemde coşar. Çoğunlukla, iç mekânlardaki büyüme şartları özellikle de kışın hissedilen ısıya bağlı olarak kuruluğa sebebiyet verebilir. Bitkinize her gün su püskürtmelisiniz. Bilhassa uzadığı için kavis şeklini alan saplarına. Bitkiniz kahverengileşip boynunu bükmeye başlarsa muhtemelen daha fazla suya ihtiyacı vardır. Tül kuşkonmaz her ne kadar solma noktasına gelecek kadar kurumaya meyilliyse de aslında solmaz. Sıcak ve nemli havaya günlük olarak su püskürtme ritüeli eklenirse bitki yeniden canlanacaktır. Açık havada bakıldığında ise toprağının tamamen kurumaması için tül kuşkonmazın iyice sulanması gerekir.

Isı ve Nem

Bitkinizi sıcak bir ortamda (21 santigrat derece civarında) tutmaya çalışın ve bulunduğu ortamın 12 santigrat derecenin altına uzun süreliğine düşmemesine özen gösterin. Gölgelik bir balkonunuz, verandanız ya da seranız varsa evde baktığınız bitkilerinizin yaz boyunca serpilmesi olasıdır.

Gübre

Tül kuşkonmazınızı sıvı ya da suda çözünebilen, yarı güçlendirilmiş, seyreltik ve çok amaçlı bir bitki besiniyle besleyin. Yaz boyunca bitkinizi haftalık olarak beslemeniz gerekebilir. Diğer mevsimlerde ise ayda bir kez beslemeniz yeterlidir.

Tül Kuşkonmaz Türleri

• Asparagus setaceus:Dantel görünümü sergileyen yaprakları genellikle çiçek aranjmanlarında kullanılan bu türün boyu, iyi bir bakım sayesinde 3 metreye kadar uzayabilir.
• Asparagus densiflorus “Myeri”: “Tilkikuyruğu kuşkonmaz” olarak da bilinen bu türün dik duran sapı üzerindeki yaprakları oldukça sık ve yoğundur.
• Asparagus densiflorus “Sprengeri”:Askılı saksılara hayat veren bu büyüleyici tür oldukça popülerdir. Aşağı doğru sarkan sapları ve heybetli, neredeyse kabarık sayılan bir şekli vardır.

Budama

Oldukça hızlı büyüyen tül kuşkonmazın derli toplu görünmesi için zaman zaman budanması gerekebilir. Bitkinizin vahşi ve yontulmamış görünümü hoşunuza gidiyorsa onu olduğu gibi de bırakabilirsiniz elbette. Bitkinize güzel bir şekil vermek için bahçıvan makası ya da klasik bir makas kullanabilirsiniz.

Tül Kuşkonmazı Çoğaltma

Bu şahane bitki, meyvelerinde bulunan tohumların ekilmesiyle çoğaltılabilir. Buna ek olarak, yumru köklerinin kazılıp çıkarılması ve bölünmesi çok daha pratik ve hızlı bir yöntemdir. İlkbaharda bitkinin tamamını kazıp çıkarın ve bölümlere ayırın. Her bölümün bir kökü ve tomurcukları olduğundan emin olun. Bu parçaları ayrı ayrı saksılara veya bahçenizde belirlediğiniz yerlere dikebilirsiniz. Yeni bir büyüme evresi gerçekleşene kadar bitkinizi gölgede tutmanız en iyisidir.

Tül Kuşkonmaz Tohumdan Nasıl Yetiştirilir?

Tül kuşkonmazın tohumları meyvelerinin içindedir. Tohumları ekmeden önce bir geceliğine suya bastırın. Ardından, bu tohumları, kapalı ortama koyacağınız saksılara veya tepsilere yaklaşık 6,5 mm derinlikte ekin. Toprağın ısısı 21-26 santigrat derece olmalıdır. 4-8 hafta içinde çimlenme gerçekleşecektir.

Tül Kuşkonmazı Saksıya Dikme ve Saksı Değişimi

Tül kuşkonmazınızı saksınıza gevşek, iyi drene edilmiş toprak karışımıyla birlikte dikmelisiniz. Dış mekânlarda ise onu kısmen asidik olan verimli, iyi drene edilmiş bir toprağa dikmeniz gerekir. İdeale yakın koşullar, kuşkonmaz için genellikle yeterlidir.

Kuşkonmaz saksısından birazcık taşmaya aldırış etmez ve saksı değişimi, iki yıl kadar sonra yapılabilir. Saksı değişimini kusursuz bir şekilde tamamlamak için bitkinizi büyük kümelere ayırın. Bu işlemi yaparken toprağın altından birden fazla kök aldığınıza emin olun. Bitkinizin sıkı ve düzgün bir şekilde büyümeye devam etmesini sağlamak için bölünmüş bitkileri boyutları birbirine yakın olan saksılara dikin. Tül kuşkonmaz, kapalı alanda ağır bir şekilde serpilip yayıldığı için büyük saksı istemez.

Kışlatma

Kuşkonmazınıza açık havada bakıyorsanız ve hava sıcaklığı 12 santigrat derecenin altına düşerse onu içeri almalısınız. Ayrıca, bitkinizin parlak ışık almasını sağlamanız, cereyandan ve radyatörlerden ise uzak tutmanız gerekir. Bitkinize aşırı su vermemelisiniz; zira bu durum kök problemlerine neden olabilir.

Yaygın Görülen Haşereler ve Hastalıklar

Örümcek akarları, yaprak bitleri ve pamuklu bitler bu bitkinin yapraklarında takılmayı sever. Neyse ki, böcek öldürücü sabunlar yardımıyla onlardan kurtulabilirsiniz. Kuşkonmazınızın aşırı sulanması halinde ise köklerinde çürüme görülebileceğini unutmayın.