Zakkum (Nerium oleander) bitkisi doğal olarak tepeye dikilmiş, yuvarlak çalı formunda ya da küçük tek veya çok gövdeli ağaç olarak yetiştirilebilir. Yoğun, kayışımsı ve koyu yeşil renkteki yaprakları daima yeşil kaldığından grup halinde veya bordür olarak ekildiğinde özel perde işlevi görür.
Narin, gösterişli ve kokulu çiçekleri genel olarak pembe renktedir ancak bazı türlerde kırmızı, turuncu, sarı veya beyaz renkte çiçek olabilmektedir. Uzun bir süre çiçek açarlar, çiçekler ilkbahardan yaza kadar 3 – 8 cm büyüklüğe ulaşırken sıcak iklimlerde bazen sonbaharın başında ve yıl boyu çiçek açabilmektedir.
Zakkum Çiçeği Bakımı
Zakkum fidanı alırken orta sapı güçlü ve dik, bir veya iki yaşında olanını seçin. Hızlı büyümeleri ve ince çok gövdeli büyüme alışkanlıkları sebebiyle paravan veya informal çit şeklinde kullanılmak için idealdir.
Zakkumlar kendi doğal tümsek formunda bırakılabilir veya çok gövdeli ya da tek gövdeli ağaç formunda da yetiştirilebilir. Tek gövdeli ağaç formu kazandırmak için diğer tüm sapları ve ana gövde üzerindeki yan dalları yarı boya getirin. Bitkiyi bir bambu sırıkla destekleyin. Sırığı toprağın içine gövdenin yanına dikin ve bitkinin gövdesini sırığa bağlayarak sabitleyin.
Işık
Zakkum bitkisi tam güneş almak ister. Kısmi gölgeyi de tolere edebilir ama yaprak yoğunluğu azalır. Isıya, kuraklığa, rüzgâra ve kıyı koşullarını da tolere eder.
Toprak
En iyi sonuçları almak için drenajı iyi bir toprağa ekin. Zakkum çalıları, verimsiz toprak, kumlu toprak gibi çoğu toprak koşuluna ve toprak pH seviyesine uyum sağlayabilir. Pek çok yerli Akdeniz bitkisi gibi zakkum bitkisi de alkali toprağı tercih eder ancak asidik veya nötr toprakta da yetişir. Çünkü 5,0 – 8,3 arasındaki pH düzeylerine uyum sağlar. Bitkiyi ekmeden önce toprağın pH seviyesini test edin. Toprak fazla asidik ise toprağa öğütülmüş kireçtaşı, midye kabuğu veya odun külü karıştırın.
Su
Toprağın ilk 2 ila 3 cm’i kuruyunca sulayın. Saksıda yetiştirdiğiniz bir zakkum bitkisini başka bir saksıya alacaksanız bitkiyi drenaj delikleri olan daha geniş bir saksıya alarak bitkinin köklerinin birbirine dolanmasını engelleyin.
Gübre
Verimsiz topraklarda bitkinin geçireceği ilk ilkbaharda hafif dozda dengeli bir gübre ilave edin, sonrasında ise her yıl hafif gübreleme yapın. Yerleşik bir zakkum bitkisi çok fazla miktarda besine ihtiyaç duymaz.
Sıcaklık ve Nem
Zakkum çiçeği, hafif donu ve -5 santigrat derece gibi düşük sıcaklıkları tolere edebilir. Sıcaklığın bu değerin altına indiği iklimlerde bu bitkiyi bir saksıda yetiştirin ve kış boyunca içeride tutun.
Zakkum Çiçeği Nasıl Çoğaltılır?
Zakkum bitkisi çelikten çoğaltılabilir.
Budama
Zakkum çiçeğini budamak için en ideal zaman kış aylarıdır, yeni büyüme dönemi gelmeden (Şubat – Mart) yapılmalıdır. Zakkum bitkisi yeni büyüme döneminde yaz mevsiminde çiçek açar. Uzun bacaklı olmaması ve dallanması için genç sapların uçlarını kesin. Hasarlı veya hastalıklı dalları budayın.
Kışı Geçirmek
Soğuk bölgelerde saksıda yetişen zakkum bitkisini içeri alın. Kış gelmeden çalının yaklaşık üçte iki oranında budayın. Bitki bahçede ekili ise köklerinin etrafını dikkatlice kazarak bitkiyi topraktan çıkarın. Bitkiyi içinde iyi saksı toprağı olan bir saksıya ekin. Veranda veya penceresi olan bir garaj gibi korunaklı ama tam güneş ışığı alan bir yere koyun.
Yaygın Zararlılar ve Bitki Hastalıkları
Zakkum bitkisinde lateks bulunur ve bu bitkinin özlerinden güçlü böcek ilacı elde edilir. Bu nedenle bu bitkiler geyiklere karşı dirençlidir ve nadiren hastalık veya zararlı böcek istilasına uğrarlar. Özellikle verticillium solgunluğu hastalığına karşı dayanıklıdır. Yine de Sphaeropsis gall, false oleander scale (kabuklu bitler) ve yaprak bitlerine karşı tetikte olun. Bitki en çok zarar veren zararlı böcekler zakkum tırtıllarıdır. Olgun tırtıllar komşu binaların duvarlarına gidip saçakların yakınında üreyebilir. Kozaları temizleyin yoksa bir iki hafta içinde oluşan yeni nesil bitkinin tüm yapraklarını yiyebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Zakkum Çiçeği Kolay Yetişir mi?
Evet, karayolu daireleri genellikle yol kenarı bitkisi olarak zakkumu tercih eder. Bahçedeki çalılar minimal düzeyde bakıma ihtiyaç duyar.
Zakkum Çiçeği Ne Kadar Hızlı Büyür?
Gelişim hızları orta ile hızlı arasındadır, her yıl otuz ila altmış santim kadar uzar. Soğuktan zarar gören yerleşim bitkiler bile tabandan hızlıca yeniden büyüyebilir.
